თავი 17.

---

ზეცის ხედები

---

1. და ექვსი დღის შემდეგ აიყვანა იესომ პეტრე, იაკობი და მისი ძმა იოანე, და წამოიყვანა ისინი მაღალ მთაზე ცალკე.

2. და გარდაიქმნა მათ წინაშე; და მისი სახე ანათებდა, როგორც მზე, და მისი სამოსი გახდა თეთრი, როგორც ნათელი.

3. და აჰა, იხილეს მათ მოსე და ელია, რომელბიც ელაპარაკებოდნენ მას.

4. მიუგო პეტრემ და უთხრა იესოს: „უფალო, კარგია ჩვენთვის აქ ყოფნა; თუ გნებავთ, აქ გავაკეთოთ სამი კარავი: ერთი შენთვის, ერთი მოსესთვის და ერთი ელიასთვის”.

5. სანამ ის ჯერ კიდევ ლაპარაკობდა, აჰა, განათებული ღრუბელი დაჩრდილა მათ; და აჰა, ღრუბლიდან გაისმა ხმა, რომელიც ამბობდა: „ეს არის ჩემი საყვარელი ძე, რომელიც მომეწონა; მოუსმინეთ მას."

6. მოწაფეებმა კი, როცა გაიგონეს, პირქვე დაემხო და ძალიან შეშინდა.

7. და მოსული იესო შეეხო მათ და უთხრა: ადექით და ნუ გეშინიათ.

8. და აიღეს თვალები და ვერავინ იხილეს, გარდა იესოსა.

---

წინა ეპიზოდის დასასრულს იესომ დაჰპირდა, რომ „აქ დგანან ზოგიერთები, რომლებიც სიკვდილს არ გემოს, სანამ არ იხილავენ კაცის ძეს თავის სასუფეველში მომავალს“. ამ მომდევნო ეპიზოდში ის ასრულებს თავის დაპირებას - მაგრამ არა ისე, როგორც მოწაფეები ელოდნენ. სანამ ისინი ფიქრობენ ბუნებრივ სამეფოზე ტახტებით, იმპერიული სტატუსით და პოლიტიკური ძალაუფლებით, იესო ამზადებს მათ სულიერი სამეფოსთვის, რომელიც იმართება ღვთაებრივი ჭეშმარიტებით და სავსეა ღვთაებრივი სიყვარულით. ამ მომდევნო ეპიზოდში იესო თავის რამდენიმე მოწაფეს ათვალიერებს ამ სამეფოს შესახებ.

ამ განსაკუთრებული პრივილეგიისთვის არჩეული მოწაფეები არიან პეტრე, იაკობი და იოანე. ტოვებს ფილიპეს კესარიას, რომელიც მდებარეობს ჰერმონის მთის ძირში, იესომ წაიყვანა ეს სამი მოწაფე ამ მთის წვერზე და იქ გამოუცხადა მათ: „ექვსი დღის შემდეგ წაიყვანა იესომ პეტრე, იაკობი და მისი ძმა იოანე. აიყვანეს ისინი თავისთავად მაღალ მთაზე და გარდაიქმნა მათ წინაშე. მისი სახე მზესავით ანათებდა და მისი ტანსაცმელი შუქივით თეთრი გახდა“ (17:1-2). ¹

მთის მწვერვალის ეს მომენტი, რომელიც ცნობილია როგორც „ფერისცვალება“, არის სულიერი შესრულება იმისა, რასაც იესო დაჰპირდა წინა ეპიზოდის ბოლოს, ეს არის „კაცის ძე, რომელიც მოვა თავის სასუფეველში“. ეს არის სურათი იმისა, თუ როგორია ყოფნა ღვთაებრივი ჭეშმარიტების („ძე კაცის“) თანდასწრებით, როცა ის სიტყვიდან გამოდის. სიტყვები „მისი სახე მზესავით ბრწყინავდა“ არის ღვთის სიყვარულის გამოსახულება და „მისი სამოსი ნათელივით თეთრი გახდა“ არის ჭეშმარიტების გამოსახულება, რომელიც ანათებს ამ სიყვარულიდან. სწორედ ასეთ მომენტებში იძლევა ეჭვები სიტყვის ღვთაებრიობაში და უფლის ღვთაებრიობაში. იესოს ღვთაებრიობის ჭეშმარიტება ანათებს ესაიას წინასწარმეტყველების შესრულებას: „იმ დღეს ... მზის შუქი იქნება როგორც შვიდი დღის შუქი“ (ესაია30:26).

ღვთაებრიობის ეს მზერა ეძლევა ყველას, ვინც განიცდის ცდუნების ბრძოლას. ეს ენიჭება ყველას, ვინც ნებით დადებს სიცოცხლეს სიყვარულისა და სიბრძნის სამსახურში და ამიტომ იპოვის თავის სიცოცხლეს. სიტყვაში ცდუნების შრომა წარმოდგენილია რიცხვით „ექვსი“. როგორც წერია: „ექვსი დღე იმუშავე და შეასრულე მთელი შენი საქმე, მეშვიდე კი შაბათია“ (გამოსვლა20:9). და როდესაც ეს ეპიზოდი იწყება, ჩვენ ვკითხულობთ: „ექვსი დღის შემდეგ იესომ წაიყვანა პეტრე, იაკობი და იოანე, მისი ძმა, და წამოიყვანა ისინი მაღალ მთაზე“. ²

წინა ეპიზოდებში იესო თავის მოწაფეებს ასწავლიდა ცდუნების აუცილებლობის შესახებ და ამზადებდა მათ ამისთვის. თავად იესოს მოუწევს იერუსალიმში წასვლა და მრავალი ტანჯვა, სანამ ის კვლავ აღდგება. ანალოგიურად, ჩვენც უნდა გავიაროთ ცდუნებები, რათა ჩვენი ქვედა ბუნება დაიმდაბლოს და ჩვენი უმაღლესი ბუნება „აღმზარდოს“. ეს არის ბრძოლები, რომლებიც გვაძლევს შესაძლებლობას თავი დავანებოთ ჩვენს ეგოისტურ საზრუნავს. მიუხედავად იმისა, რომ ბრძოლა შეიძლება იყოს რთული და შრომატევადი, მას მივყავართ მთის მწვერვალებამდე. წმინდა წერილის ენაზე ეს პიკის გამოცდილება აღწერილია, როგორც „იესოსთან ერთად მაღალ მთაზე ყოფნა“.

როდესაც იესომ უთხრა თავის მოწაფეებს, რომ ზოგიერთ მათგანს „სიკვდილის გემო არ ექნება“ სანამ არ დაინახავდნენ მის სასუფეველში მომავალს, მათ ვერ იცოდნენ, რომ ის გულისხმობდა პეტრეს, იაკობსა და იოანეს. მაშასადამე, ჩნდება კითხვა, რატომ შეირჩა ეს სამი და არა სხვები? ეს იმიტომ იყო, რომ ისინი სპეციალურად სარგებლობდნენ? ან იქნებ ეს იმის გამო იყო, რასაც ისინი წარმოადგენდნენ? როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ყოველი მოწაფე წარმოადგენს კონკრეტულ სულიერ პრინციპს. ამ შემთხვევაში პეტრე, იაკობი და იოანე წარმოადგენენ ჩვენი გამოღვიძების სულიერი ცხოვრების სამ მთავარ პრინციპს: პეტრე წარმოადგენს რწმენის პრინციპს; ჯეიმსი წარმოადგენს ქველმოქმედების პრინციპს; ხოლო იოანე, რომელიც იაკობის ძმაა, წარმოადგენს ქველმოქმედებას - ეს არის სასარგებლო მსახურება სხვებისთვის. გაითვალისწინეთ, რამდენად მჭიდრო კავშირშია ქველმოქმედება და ქველმოქმედება: ისინი ძმები არიან. ვინაიდან ეს არის ჩვენი სულიერი ცხოვრების სამი ძირითადი პრინციპი, ისინი აღწერილია, როგორც ყველა დანარჩენისგან განცალკევებული: „თვითონ აღამაღლა ისინი მაღალ მთაზე“. ³

იესო ახლა იწყებს კიდევ ერთი დიდი სასწაულის შესრულებას. დროებით აშორებს მათ სხეულისა და სამყაროს საზრუნავებისგან, ის უხსნის მათ სულიერ მხედველობას, რათა მათ დაინახონ ზეციური რამ. ⁴ ჩვენც ზოგჯერ გვეძლევა ზეცის დაუმუშავებელი ხედვა, რათა შთაგონებული ვიყოთ ჩვენი მოგზაურობის გასაგრძელებლად. ამ შემთხვევაში პეტრე, იაკობი და იოანე ამაღლებულ სულიერ მდგომარეობაში არიან მოყვანილი, რადგან იესოს სურს მოამზადოს ისინი და გააძლიეროს ისინი იმ ცდუნებებისთვის, რომლებსაც ისინი გადაიტანს. ზეცის ხილვები, როგორიცაა ეს, აუცილებელია რეგენერაციის დასაწყისში. ეს ქორწინების დასაწყისს ჰგავს, როდესაც ადამიანები განიცდიან სუფთა, ზეციურ სიყვარულს პარტნიორის მიმართ. ისინი დარწმუნებულნი არიან, რომ იპოვეს თავიანთი ნამდვილი სიყვარული და ყველაფერს გააკეთებენ ამ ადამიანისთვის - სიცოცხლესაც კი დადებენ. ზეცის ამ მზერას გახსენებამ შეიძლება გააძლიეროს ისინი, როცა ცდუნებები წარმოიქმნება. ⁵

მთაზე, პეტრეს, იაკობსა და იოანეს ეძლევათ წარმავალი ხედვა იესოს მის ღვთაებრივ ადამიანობაში. ამ სასწაულებრივი მომენტის ხსოვნა მათ კარგად მოემსახურება წინ მყოფი ცდუნებების განმავლობაში. მათთვის ასევე მნიშვნელოვანი იქნება იმის ცოდნა, რომ იესო მჭიდროდ არის დაკავშირებული ებრაულ წერილებთან. ამიტომ ვკითხულობთ, რომ „იესოსთან ერთად ჩანდნენ მოსე და ელია, რომლებიც ესაუბრებოდნენ მას“ (17:3). ეს არის კანონის (მოსეს), წინასწარმეტყველთა (ელია) და სახარებების (იესოს) მშვენიერი სურათი, ახლა ერთად, როგორც ღვთის სრული სიტყვა - „ერთად ლაპარაკობენ“. ჩვენს ცდუნებასთან ბრძოლაში ჩვენ გვჭირდება მეტი, ვიდრე სასიამოვნო და ლაღი მოგონებები. ჩვენ გვჭირდება მეტი, ვიდრე ზეცის „გამოხედვა“. ჩვენ ასევე გვჭირდება სიტყვის ცოცხალი ჭეშმარიტება, რომელიც მოქმედებს ჩვენს გონებაში, მოსეს კანონი, წინასწარმეტყველთა სიტყვები და იესოს სწავლებები. და ჩვენ უნდა დავინახოთ არსებითი შეთანხმება ამ სწავლებებს შორის; ჩვენ უნდა დავინახოთ ისინი "ერთად საუბრობენ".

ამ მშვენიერი ხილვით გაოცებული და გაოგნებული პეტრე გამოთქვამს სურვილს, სამუდამოდ ჩაიწეროს ეს ხსოვნა თავის გულში: „უფალო“, ამბობს ის, „კარგია ჩვენთვის აქ ყოფნა; თუ გინდა, აქ სამი კარავი გავაკეთოთ; ერთი შენთვის; ერთი მოსესთვის და ერთი ელიასთვის“ (17:4). მაგრამ მაშინაც კი, როცა პეტრე ჯერ კიდევ ლაპარაკობს, პასუხი მოდის ზეციდან: „ეს არის ჩემი საყვარელი ძე, რომელიც მე კმაყოფილი ვარ. მოუსმინე მას“ (17:5). ხმა ზეციდან არ ამბობს: „ეს არის ჩემი სამი წინასწარმეტყველი. მოუსმინეთ მათ. ” ნათქვამია: „ეს არის ჩემი საყვარელი ძე. მოუსმინეთ მას. ”

ყველა ეპიზოდის უწყვეტი კავშირი - თუნდაც ძალიან წინადადება - განსაკუთრებით ნათელი ხდება ასეთ მომენტებში. ჩვენი სულიერი აღორძინება შეიძლება დაიწყოს იმით, რომ დავინახოთ რაღაც ჭეშმარიტება, რომელიც ანათებს სიტყვიდან - კაცის ძე მოდის მის სასუფეველში. მაგრამ დაბადების პროცესი აქ ვერ შეჩერდება. ეს არ არის მხოლოდ სიმართლის დანახვა; ეს არის სიმართლის მოსმენა. "მისმინე" ამბობს ხმა.

სმენის გრძნობა აღემატება მხედველობის გრძნობას, რომ მოსმენილი სცილდება ნანახს. თუ ვინმეს ვეუბნებით: „გისმენ“, ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ არა მხოლოდ გვესმის სიტყვების მნიშვნელობა; ჩვენ ასევე ვგრძნობთ სიყვარულს სიტყვების მიღმა. წმინდა წერილში „უფლის სიტყვის მოსმენა“ არ არის მხოლოდ მოსმენა; ეს ასევე ეხება ჭეშმარიტების შინაგან აღქმას და, ამავდროულად, თაყვანისცემის სურვილს დაემორჩილოს მოსმენილს. ⁶

შესაბამისად, როცა მოწაფეები ზეციდან ამ ხმას ესმით, სახეზე ეცემათ და ძალიან შეშინდნენ (17:7). ჭეშმარიტი თაყვანისცემა და თაყვანისცემა არის ყველაზე ღრმა თავმდაბლობის მდგომარეობიდან. ეს არის შიში, რომელსაც ადამიანი გრძნობს ღვთაებრიობის თანდასწრებით. მსგავს მდგომარეობებში ჩვენ განვიცდით რაღაცას, რაც პატივმოყვარე შიშს ჰგავს - განცდას იმისა, თუ რამდენად დიდია ღმერთი და რა თავმდაბლობაა მისი თანდასწრებით ყოფნა. სწორედ ამ უკიდურესი თავმდაბლობის მდგომარეობიდან შეგვიძლია შეგვეხოს ზეცის სითბო და სინათლე. ამიტომ ვკითხულობთ: „მოვიდა იესო, შეეხო მათ და უთხრა: ადექით, ნუ გეშინიათ“ (17:7). ისინი ემორჩილებიან და მაშინვე განიცდიან ყველაზე ღრმა, ყველაზე შინაგან მომენტს. ჩვენ ვკითხულობთ: „თვალები რომ ასწიეს, მხოლოდ იესოს გარდა ვერავინ დაინახეს“ (17:8). ⁷

სიტყვები: „არავინ დაინახეს, მხოლოდ იესოს გარდა“ მიუთითებს იმაზე, რომ მთელი სიტყვა მხოლოდ იესოზე მიუთითებს. იესოს სიტყვებში და ცხოვრებაში მთელი კანონი და მთელი წინასწარმეტყველები არა მხოლოდ სრულდება, არამედ მეტი შინაგანი სიბრძნით არის სავსე. იესო ხდება გზა, რომლითაც ჩვენ გვესმის ებრაულ წერილებში მოცემული წმინდა ჭეშმარიტებები. როდესაც ჩვენ ვკითხულობთ ამ წმინდა წერილებს იესოს სწავლებების შუქზე - თვალების ამაღლებით - ჩვენ არ ვკითხულობთ მხოლოდ სიტყვებს, ჩვენ გვესმის თავად ავტორისგან.

---

რწმენა, რომელიც მოძრაობს მთებს

---

9. და როცა მთიდან ჩამოვიდნენ, იესომ უბრძანა მათ და უთხრა: „არავის უთხრათ ხილვა, სანამ კაცის ძე მკვდრეთით აღდგება“.

10. ჰკითხეს მას მოწაფეებმა და უთხრეს: რატომ ამბობენ მწიგნობრები, რომ ჯერ ელია უნდა მოვიდეს?

11. მიუგო იესომ და უთხრა მათ: ელია უპირველეს ყოვლისა მოდის და ყველაფერს აღადგენს.

12. მაგრამ მე გეუბნებით თქვენ, რომ ელია უკვე მოვიდა და არ იცნობდნენ მას, არამედ გააკეთეს, რაც სურდათ; ასე რომ, ძე კაცისაც მათგან დაიტანჯება“.

13. მაშინ მიხვდნენ მოწაფეებს, რომ ელაპარაკებოდა მათ იოანე ნათლისმცემლის შესახებ.

14. და როცა მივიდნენ ხალხთან, მივიდა მასთან კაცი, მუხლმოდრეკილი მის წინაშე და თქვა:

15. „უფალო, შემიწყალე ძე ჩემი, რამეთუ გიჟია და მძიმედ იტანჯება; რადგან ხშირად ვარდება ცეცხლში და ხშირად წყალში.

16. და მივიყვანე იგი შენს მოწაფეებთან და ვერ შეძლეს მისი განკურნება“.

17. მიუგო იესომ და უთხრა: „ო, ურწმუნო და გარყვნილი თაობა, როდემდე ვიქნები თქვენთან? როდემდე ვიტან შენთან? მომიყვანე ის აქ ჩემთან“.

18. ხოლო იესომ შერისხა იგი; და დემონი გამოვიდა მისგან; და ბიჭი განიკურნა იმ საათიდან.

19. მაშინ მოწაფეები მარტო მივიდნენ იესოსთან და უთხრეს: რატომ ვერ შევძელით მისი განდევნა?

20. უთხრა მათ იესომ: „თქვენი ურწმუნოების გამო; ამინ გეუბნებით თქვენ: თუ მდოგვის მარცვლად გქონდეთ რწმენა, უთხარით ამ მთას: „გადადი აქედან იქამდე“; და ის გაივლის; და შეუძლებელი არაფერი იქნება თქვენთვის.

21. მაგრამ ეს ჯიში არ გამოდის, გარდა ლოცვითა და მარხვით“.

---

როდესაც პეტრემ, იაკობმა და იოანემ „თვალები ასწიეს“ და დაინახეს „მხოლოდ იესო“, ეს იყო მათი მთის მწვერვალზე ხილვის დასასრული. მიუხედავად იმისა, რომ ეს იყო მხოლოდ ზეცის ხილვა, ეს იყო მათი მომზადების მნიშვნელოვანი ნაწილი სულიერი ბრძოლებისთვის, რომელიც მათ მალე მოუწევდათ. ახლა უკვე დრო იყო ჩამოვსულიყავი მთიდან და შეეთვისებინა ჩვეულებრივი ყოველდღიური ცხოვრება.

მსგავსი შემთხვევაა ჩვენს ცხოვრებაშიც. დროდადრო ღმერთი გვაძლევს საშუალებას განვიცადოთ „მთის მწვერვალები“, რომლებშიც ჩვენ ვხედავთ, რამდენად შესანიშნავად მუშაობდა ის ჩვენს ცხოვრებაში. შესაძლოა, სიტყვიდან ზოგიერთი ჭეშმარიტება დიდი დიდებით ანათებს და ჩვენ თავს ამაღლებულად და შთაგონებულად ვგრძნობთ. ან შესაძლოა ასახვის მომენტში - იქნება ეს მთის მწვერვალზე, ან თუნდაც სარკის წინ კბილების გახეხვისას - ჩვენ გვეძლევა შეხედულება, რომელიც აერთიანებს უამრავ კითხვას, რომელიც ჩვენს გონებაში იყო. ჩვენ ვგრძნობთ ამაღლებულებს და ახალ სიმაღლეებზე ამაღლებულებს.

მაგრამ ჩვენ იქ ვერ დავრჩებით. ჩვენ უნდა მივიღოთ ეს ახალი შეხედულებები ჩვენთან ერთად, როცა მთაზე დავეშვით და განვაახლოთ ჩვენი ცხოვრება მსოფლიოში. მაშინ როცა პეტრეს სურს მთაზე დარჩენა და იქ კარვის აშენება, რეალობა ის არის, რომ ჭეშმარიტი კარავი ჩვენს გულებშია და ჩვენთან რჩება სადაც არ უნდა წავიდეთ. ეს არის ხორცი, სისხლი და სული ცოცხალი კარავი. ეს არის შიდა კარავი, რომელიც, ესაიას თქმით, „არ ჩამოიჭრება, არც ერთი ძელი არ მოიხსნება და არც ერთი თოკი არ გატყდება“ (ესაია33:20).

მაშასადამე, მიზანია ჩამოვიდეთ მთიდან შთაგონების დაკარგვის გარეშე. მთის მწვერვალზე ხედვა უნდა გახდეს ჩვენი განუყოფელი ნაწილი, როდესაც ჩვენ მივაღწევთ სხვებისთვის სასარგებლო სამსახურს. ეს, რა თქმა უნდა, არის ის, რაც იესოს აქვს მხედველობაში მისი მოწაფეებისთვის, მაგრამ ის აფრთხილებს მათ ამ გამოცდილების კონფიდენციალურობის მნიშვნელობის შესახებ. მთიდან ჩამოსვლისას იესო ამბობს: „არავის უთხრათ ხილვა, სანამ კაცის ძე მკვდრეთით არ აღდგება“ (17:9).

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა იესო თავის მოწაფეებს ეუბნება, რომ ჩუმად იყვნენ მისი ღვთაებრიობის ცოდნის შესახებ. მას შემდეგ რაც პეტრემ აღიარა, რომ იესო არის ქრისტე, ცოცხალი ღმერთის ძე, იესო უბრძანებს მოწაფეებს, არავის უთხრან ამის შესახებ (16:20). და აქ ის ამბობს რაღაც მსგავსს: „არავის უთხარი ხილვა“. პეტრეს რწმენის აღიარება ფილიპეს კესარიაში და მთის მწვერვალზე ხილვა მნიშვნელოვანი მომენტებია იესოს ღვთაებრიობის თანდათანობით გამოცხადებაში, მაგრამ მოწაფეებს ჯერ კიდევ არ განუცდიათ რაიმე სერიოზული სულიერი გამოწვევა. მათ არ გამოუცდიათ „იონა წინასწარმეტყველის ნიშანი“ - სულიერი აღდგომა - საკუთარ გულებში. მათ არც „მკვდრეთით აღდგომა კაცის ძე“ - არა მხოლოდ იესოს ფიზიკური აღდგომა, არამედ გარკვეული ჭეშმარიტებაც, რაც იესომ ასწავლა მათში აღდგომა, რათა სიცოცხლე მიეცეს. ამიტომ, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი შეესწრნენ საოცარი სასწაულებს და ნახეს დიდი ხილვები, ეს არ არის ის ჩვენება, რასაც იესო ეძებს. ერთადერთი ჩვენება, რომელსაც ის ეძებს მათგან - და ჩვენგან - არის ჩვენება, რომელიც მოდის განწმენდილი გულიდან ცდუნების ბრძოლების შემდეგ. ⁸

სწორედ ამიტომ, ჩვენ მუდმივად უნდა დავუბრუნდეთ ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების დაბლობს, რაც არ უნდა მაღლა ავიდეთ ამაღლებული გამჭრიახობის მთებში, არ აქვს მნიშვნელობა როგორი „ემოციური სიმაღლე“ განვიცდით. რაც არ უნდა მაღლა ავიდეთ, ჩვენ უნდა დავუბრუნდეთ აპლიკაციებისა და სერვისების სამყაროს. ასე რომ, როდესაც იესო და მისი სამი მოწაფე ბრუნდებიან მთის მწვერვალზე თავგადასავლიდან, მათ მაშინვე ეძლევათ შესაძლებლობა, იყვნენ სასარგებლო: კაცი უახლოვდება მოწაფეებს და სთხოვს მათ განკურნონ მისი შვილი. მოწაფეებს, რომლებსაც მიეცათ განკურნებისა და დემონების განდევნის ძალა, წარუმატებელი არიან: „მე მივუყვანე შენს მოწაფეებს“, ეუბნება კაცი იესოს, „მაგრამ ვერ შეძლეს მისი განკურნება“ (17:16).

ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც მოწაფეებმა სცადეს ვინმეს განკურნება - და ეს პირველი მცდელობა წარუმატებელია. ⁹ როგორც ჩანს, იესო უკმაყოფილოა მათ მიმართ: „ო, ურწმუნო და გარყვნილი თაობა“, ამბობს ის: „როდემდე ვიქნები თქვენთან? როდემდე ვიტან შენთან?” (17:17). შემდეგ იესო მყისიერად კურნავს ბიჭს: „და უსაყვედურა იესომ დემონს და გამოვიდა მისგან; და ბავშვი განიკურნა იმ საათიდან“ (17:18).

როგორც ჩანს, იესო განაწყენებულია მოწაფეებზე და უწოდებს მათ „ურწმუნო“ და „გარყვნილი“ - საკმაოდ ძლიერი ენა - უბრალოდ იმიტომ, რომ მათ არ შეუძლიათ განკურნონ დემონით შეპყრობილი ბავშვი. რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს? ისინი ახლახან ჩამოვიდნენ მთის მწვერვალიდან, სადაც მათ განსაკუთრებული ხედვა მიეცათ იესოს ღვთაებრიობაზე. მათი რწმენა ყველა დროის მაღალ დონეზე უნდა ყოფილიყო. მანამდე იესომ დაჰპირდა, რომ მისცემს მათ „ძალაუფლებას უწმინდურ სულებზე, განდევნა ისინი“ და უბრძანა მათ „განეკურნებინათ სნეულები, განეწმინდათ კეთროვანი და განედევნათ ეშმაკები“ (10:8). მაშინ რატომ არ შეეძლოთ ამის გაკეთება ახლა?

იესოსთან ცალკე საუბრისას ისინი ეკითხებიან: „რატომ ვერ შევძელით მისი განდევნა? და იესო პასუხობს: „თქვენი ურწმუნოების გამო; რამეთუ ჭეშმარიტად გეუბნები შენ, თუ მდოგვის მარცვლად გქონდეს რწმენა, ეტყვი ამ მთას: გადადი აქედან იქით, და ის გადავა; და შეუძლებელი არაფერი იქნება შენთვის“ (17:20).

მთაზე განმანათლებლობის ისტორია, რომელსაც მოსდევს ხეობაში წარუმატებლობა, შეიცავს სასიცოცხლო სულიერ გაკვეთილს. თუ განმანათლებლობას არ მოჰყვება ძლიერი რწმენა ამ განმანათლებლობის წყაროსადმი, გამოცდილებამ შეიძლება გამოიწვიოს ამპარტავნობის, სპეციალურად არჩევის, მაღალი პრივილეგირების და, შესაბამისად, სხვებზე უკეთესი ყოფნის განცდა. ჭეშმარიტი განმანათლებლობა საპირისპიროა. მას ყოველთვის ესწრება თავმდაბლობისა და მადლიერების გრძნობით. ის გვიჩვენებს ჩვენს არსებითად ცოდვილ ბუნებას. ჩვენ ვხედავთ, რომ სხვებზე ნაკლებად ღირსნი ვართ და სამოთხეს კი ჯოჯოხეთს ვიმსახურებთ. ეს არის განმანათლებლობა. მიუხედავად იმისა, რომ პეტრემ, იაკობმა და იოანემ ეს შეამჩნიეს მთის წვერზე, როცა პატივმოყვარეობის შიშით პირქვე დაეცნენ, ეს არის თავმდაბლობის გაკვეთილი, რომელიც მოწაფეებს ჯერ კიდევ უნდა ესწავლათ. ¹⁰

თავმდაბლობის ძალას, რომელიც ერთადერთია, რასაც შეუძლია უფლის ძალაუფლების მიღება, შეუძლია მთების გადაადგილება - საკუთარი თავის სიყვარულის, გადაჭარბებული სიამაყისა და უპირატესობის მთები. მაგრამ ამას განსაკუთრებული სახის რწმენა სჭირდება, რწმენა იმისა, რომ ჩვენ საერთოდ არ გვაქვს ძალა საკუთარი თავისგან და რომ მთელი ძალა მხოლოდ უფლისგან არის. ¹¹

შემდეგ იესო განმარტავს, თუ როგორ უნდა განხორციელდეს ეს რწმენა. ეშმაკებზე მითითებით, რომლებიც დაიპყრეს ბიჭს, იესო ამბობს: „ეს ჯიში მხოლოდ ლოცვითა და მარხვით გამოდის“ (17:21). “ლოცვა“, არსებითად, არის უფლისკენ მიბრუნება და მისგან მომდინარე სიკეთისა და ჭეშმარიტების მიღება; „მარხვა“ არის ჯოჯოხეთიდან შემომავალი ბოროტებისა და სიცრუის მიღებაზე უარის თქმა. ¹²

ეს არის რწმენა, რომელიც არა მხოლოდ დემონებს განდევნის, არამედ მთებსაც ამოძრავებს.

---

გადასახადების გადახდა

---

22. და როცა ისინი გალილეაში იყვნენ დაკავებულნი, უთხრა მათ იესომ: „კაცის ძე ადამიანთა ხელში იქნება ჩაბარებული.

23. და მოკლავენ მას; და მესამე დღეს აღდგება“. და ძალიან დარდობდნენ.

24. და როცა მივიდნენ კაპერნაუმში, მივიდნენ პეტრესთან დიდრაქმის მიმღებნი და უთხრეს: შენი მოძღვარი არ იხდის დიდრაქმას?

25. ის ამბობს: „დიახ“. და როცა შევიდა სახლში, მივიდა იესო და უთხრა: „რას ფიქრობ, სიმონ? ვისგან იღებენ ხარკს ან მოვალეობას დედამიწის მეფეები? საკუთარი ვაჟებისგან თუ უცხოებისგან?”

26. ეუბნება მას პეტრე: „უცხოთაგან“. იესო ეუბნება მას: „ამიტომ შვილები თავისუფალნი არიან.

27. მაგრამ, რომ არ შეურაცხყოთ ისინი, წადი ზღვაზე, დაყარე კაუჭი და აიღე პირველი ამომავალი თევზი და როცა გააღებ მის პირს, იპოვი სტატერს; რომ აიღე და მიეცი მათ ჩემთვის და შენთვის“.

---

განმანათლებლობის მთაზე ჩასვლისას და ყოველდღიურ ცხოვრებაში შევდივართ, იქნება არა მხოლოდ დემონების განდევნა, არამედ სამოქალაქო მოვალეობების შესრულებაც. მარტივი მოვალეობა, რომელიც გველოდება, როცა „მთიდან ჩამოვალთ“, არის გადასახადების გადახდა. მიუხედავად იმისა, რომ გადასახადების გადახდა ვერ შეედრება ჩვენი მთის მწვერვალების დიდებულებას ან ბოროტების აღმოფხვრის აუცილებელ სამუშაოს, ის მაინც უნდა გაკეთდეს. ჭეშმარიტი სულიერება მოიცავს ცხოვრების ყველა ასპექტს, როგორც სულიერს, ასევე ბუნებრივ ცხოვრებას. სანამ ჩვენ ვართ ამ სამყაროში, ჩვენ არ შეგვიძლია ვიყოთ წმინდა სულიერი არსებები მიწიერ და ამქვეყნიურ საგნებზე ზრუნვის გარეშე. სინამდვილეში, პასუხისმგებელი სამოქალაქო ცხოვრება უზრუნველყოფს სულიერი ცხოვრების მყარ საფუძველს, მაშინაც კი, როდესაც სხეული უზრუნველყოფს მყარ სტრუქტურას, რომლის მეშვეობითაც სული მოქმედებს. ¹³

ამიტომ, მართებულია, რომ მომდევნო ეპიზოდში იესო დადგება საკითხის წინაშე, მიზანშეწონილია თუ არა მისთვის და მისი მოწაფეებისთვის ტაძრის გადასახადის გადახდა. ეს იყო ყოველწლიური გადასახადი, რომელსაც ყველა ისრაელი ითხოვდა იერუსალიმის ტაძრის მხარდასაჭერად და შესანარჩუნებლად. მას შემდეგ, რაც იესო და მისი მოწაფეები ტაძრის კორუმპირებული ხელისუფლების მუდმივი კრიტიკის ქვეშ იმყოფებოდნენ, მნიშვნელოვანი საკითხია, გადაიხადოს თუ არა იესომ ტაძრის გადასახადი, ან უარი თქვას ამაზე. უნდა გააგრძელონ თუ არა იესომ და მისმა მოწაფეებმა კორუმპირებული რელიგიური ინსტიტუტის მხარდაჭერა?

იესო გეგმავს ტაძრის გადასახადის გადახდას, მაგრამ ისე, რომ ის პირდაპირ არ უჭერს მხარს იმას, რასაც რელიგიური ლიდერები აკეთებდნენ. უფრო მეტიც, ის გამოიყენებს ამ სიტუაციას, როგორც შესაძლებლობას ასწავლოს მუდმივი სულიერი გაკვეთილი იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა დაექვემდებაროს ყოველდღიური ცხოვრების საზრუნავი და საზრუნავი უფრო შინაგან, სულიერ პრინციპებს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სულიერი ფასეულობები არასოდეს უნდა იყოს მართული და არ უნდა დაემორჩილოს მატერიალისტურ საზრუნავებს. უმაღლესი უნდა მართოს ქვედაზე - და არასდროს პირიქით.

ეს არის შინაგანი გაკვეთილი, რომელიც შეიცავს იესოს პეტრეს სიტყვებში. „წადი ზღვაზე, - ამბობს ის, - ჩაყარე კაუჭი და აიღე პირველი თევზი, რომელიც ამოდის. და როცა თევზის პირს გააღებ, იპოვი მონეტას“ (17:27). პეტრე ამას აკეთებს და, სასწაულებრივად, ათასობით თევზის ზღვიდან, პირველ თევზს, რომელიც დაიჭირა, პირში მონეტა აქვს. უფრო მეტიც,

მონეტა არის ზუსტად ის თანხა, რომელიც საჭიროა ტაძრის გადასახადის გადასახდელად როგორც იესოსთვის, ასევე პეტრესთვის. "აიღეთ მონეტა", - ამბობს იესო, "და მიეცით მათ ჩემთვის და თქვენთვის" (17:27).

ეს არის იესოს ღვთაებრიობის შემდგომი გამოვლინება. როგორ შეეძლო მას სცოდნოდა, რომ მონეტა თევზის პირში იქნებოდა და რომ მონეტის ღირებულება ზუსტად იმდენი იქნებოდა, რომ გადაეხადა ტაძრის გადასახადი მისთვის და პეტრესთვის? და, უფრო შიდა დონეზე, როგორ შეეძლო მას ჰქონოდა სიბრძნე, მოეწოდებინა ინციდენტი, რომელიც შესანიშნავად პასუხობს რთულ კითხვას ტაძრის გადასახადის გადახდასთან დაკავშირებით?

კითხვაზე პასუხი ორ დონეზეა. პირველი, ყველაზე გარეგნულ დონეზე, იესო თითქოს ამბობს, რომ უფალი ყოველთვის უზრუნველყოფს, თუნდაც ყველაზე სასწაულებრივი გზებით. ამიტომ, არასდროს არ არის საჭირო ფიქრი. მაგრამ უფრო შინაგან დონეზე იესო ამბობს, რომ ბუნებრივი სიცოცხლე, რომელიც წარმოდგენილია წყალში თევზით, უნდა ემსახურებოდეს ჩვენი ცხოვრების უმაღლეს, სულიერ პრინციპებს, რომლებსაც წარმოადგენენ იესო და პეტრე. ის ფაქტი, რომ არც იესო და არც პეტრე პირდაპირ არ უწევენ ამ დახმარებას - არამედ ირიბად იხდიან წყალში დაჭერილი თევზისგან - მეტყველებს იმაზე, რომ არც იესო (რომელიც წარმოადგენს ღვთაებრივს) და არც პეტრეს (რომელიც წარმოადგენს რწმენას ღვთაებრივში) პირდაპირ. მხარს უჭერს ტაძარს. ¹⁴

კიდევ ერთი საოცრება, რომელიც შეიცავს ამ ინციდენტს, მოიცავს თევზაობის ინციდენტის დეტალებს. მათ შორისაა ზღვაში სათევზაოდ წასვლა, თევზის დასაჭერად გამოყენებული კაკალი, თევზის პირის გაღება და ვერცხლის მონეტა, რომელიც ამოღებულია თევზის პირიდან. როდესაც ჩვენ მივდივართ სიტყვასთან და ვეძებთ რაიმე ჭეშმარიტებას, ჩვენ "სათევზაოდ მივდივართ". „კაკვი“, რომელსაც ჩვენ ვიყენებთ, არის ჩვენი გულწრფელი სურვილი, ვიყოთ განათლებული, რათა აღმოვაჩინოთ გარკვეული ჭეშმარიტება, რომელიც დაგვეხმარება უკეთესი ცხოვრების წარმართვაში. „თევზი“, რომელსაც ჩვენ ვიჭერთ, არის სიტყვასიტყვითი სწავლება სიტყვიდან; და ვერცხლის მონეტა, რომელსაც ჩვენ ამოვიღებთ თევზის პირიდან, არის უფრო შინაგანი ჭეშმარიტება, რომელიც შეიცავს ამ პირდაპირი სწავლებას; ეს უფრო შინაგანი ჭეშმარიტება ანათებს, როგორც კაშკაშა ვერცხლი, პირდაპირი აპლიკაციით ჩვენს ცხოვრებაზე.

ამასთან, ამ ყველაფერში მხედველობაში უნდა მივიღოთ მთელი ამ თანმიმდევრობის ეპიზოდების ყველაზე ზოგადი სწავლება, დაწყებული მთის მწვერვალზე ფერისცვალების შემდეგ. რაც არ უნდა მაღლა ავიდეთ სულიერად, ეს ყველაფერი პრაქტიკულ ცხოვრებაში უნდა ჩამოვიდეს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს თავი იწყება მთის წვერზე, სადაც იესო ეცხადება თავის მოწაფეებს თავისი სახეცვლილი დიდებით, ის მთავრდება ზღვის პირას, უბრალო რუსტიკული სცენით, რომელიც აღწერს თევზის პირში ნაპოვნი მონეტას. ამ დასკვნით სცენაში იესო ავლენს თავის ყოვლისმცოდნეობასაც და ყოვლისშემძლეობასაც, რაც აჩვენებს, რომ მისი ბრწყინვალე დიდება მთის წვერზე ისეთივე უნივერსალურია, როგორც მისი ბრწყინვალება ზღვის პირას. ის ყველგანაა, ავსებს სამყაროს და ყოველ წუთს უზრუნველყოფს თითოეულ ჩვენგანს.

ერთ-ერთი ყველაზე აშკარაა ის, რომ პეტრეს არ მოუწევს ფიქრი ტაძრის გადასახადზე; მის შემთხვევაში თანხები სასწაულებრივად იქნება უზრუნველყოფილი. მიუხედავად იმისა, რომ ეს არ უნდა იქნას განმარტებული, რომ უფალი ყოველთვის დაფარავს ჩვენს ფინანსურ ვალდებულებებს, ის გვაძლევს გარანტიას, რომ ის უხვად შეავსებს ჩვენს სულიერ მოთხოვნილებებს ისე, როგორც ხშირად გასაკვირი - ისევე როგორც მოწაფეებმა მონეტა იპოვეს თევზის პირში. . თავისი ყოვლისმცოდნეობით ღმერთი ყოველთვის გვიხელმძღვანელებს, აწესრიგებს ჩვენი ცხოვრების ვითარებას ყველაზე მცირე დეტალით - მთის წვერიდან ზღვის ფსკერამდე - ისე, რომ მიგვიყვანს ყველაზე დიდ სიხარულში, რაც შეიძლება მივიღოთ.

თავის ყოვლისმცოდნეობაში უფალი აღიქვამს ჩვენს მიერ მიღებული ყოველი გადაწყვეტილების შესაძლო შედეგებს. ამის გამო ის ჩვენთანაა ყოველ ნაბიჯზე; ის განჭვრეტს არასწორი შემობრუნების შესაძლებლობებს, რომლებიც შეიძლება მივიღოთ, და ამავე დროს მიგვიყვანს - თუ ჩვენ მზად ვართ მივყვეთ - ბილიკებზე, რომლებიც მიგვიყვანს უდიდეს სიხარულამდე. როგორც ფსალმუნმომღერალი წერს: „მაჩვენებ ცხოვრების გზას. შენს წინაშე არის სიხარულის სისავსე; შენს მარჯვნივ არის სიამოვნება მარადიულად“ (ფსალმუნი16:11). ¹⁵

თევზის პირში მონეტის სასწაულით, იესო ავლენს ღმერთის ყოვლისმცოდნეობას - ღვთაებრივ ყოვლისმცოდნეობას, რომელიც განჭვრეტს და უზრუნველყოფს თითოეულ ჩვენგანს გასავლელ გზას. ამ ღრმა ჭეშმარიტების გაცნობიერებამ შეიძლება მიგვიყვანოს უფლის ნებისადმი დამორჩილებამდე, მისი ხელმძღვანელობის რწმენამდე და, ბოლოს და ბოლოს, ღრმა თავმდაბლობის მდგომარეობამდე. ¹⁶

Mga talababa:

513. Verse 9. And there died the third part of the creatures in the sea having souls, signifies that in consequence every living knowledge [scientificum] in the natural man perished. This is evident from the signification of "dying," as being to perish spiritually, that is, in respect to the life of heaven; also from the signification of the "third part," as being all (See above, n. 506); also from the signification of the "creatures in the sea" (or fishes), as being knowledges [scientifica] (of which presently); also from the signification of "having souls," as being to be alive; consequently "there died the third part of the creatures in the sea having souls" signifies that in consequence every living knowledge perished. A living knowledge means a knowledge that derives life from spiritual affection; for that affection gives life to truths, and thus gives life to knowledges, for knowledges are containants of spiritual truths (See above, n. 506, 507, 511).

[2] "The creatures of the sea" (or fishes) signify knowledges, because the "sea" signifies the natural man, and thus "fishes in the sea" signify the knowledges themselves that are in the natural man. This signification of "fishes" also is from correspondence, for the spirits that are not in spiritual truths, but only in natural truths, which are knowledges, appear in the spiritual world in seas, and when viewed by those who are above, as fishes; for the thoughts that spring from the knowledges with such present that appearance. For all the ideas of the thought of angels and spirits are turned into various representatives outside of them; when turned into such things as are of the vegetable kingdom they are turned into trees and shrubs of various kinds; and when into such things as are of the animal kingdom they are turned into land animals and flying things of various kinds; when the ideas of the angels of heaven are turned into land animals they are turned into lambs, sheep, goats, bullocks, horses, mules, and other like animals; but when into flying things they are turned into turtle doves, pigeons, and various kinds of beautiful birds. But the ideas of thought of those who are natural and who think from mere knowledges are turned into the forms of fishes. Consequently in the seas various kinds of fishes appear, and this it has often been granted me to see.

[3] It is from this that in the Word "fishes" signify knowledges, as in the following passages. In Isaiah:

At My rebuke I dry up the sea, I make the rivers into a wilderness; their fish shall rot because there is no water, and shall die of thirst (Isaiah 50:2).

"The rebuke of Jehovah" means the ruin of the church, which takes place when there is no knowledge of truth and good, that is, no living knowledge, because there is no perception; "dry up the sea" signifies to deprive the natural man of true knowledges [scientifica], and thus of natural life from the spiritual; "to make the rivers into a wilderness" signifies a similar deprivation in the rational man whence there is no intelligence; "their fish shall rot because there is no water, and shall die of thirst," signifies that there is no longer any living knowledge [scientificum], because there is no truth, "fish" meaning knowledge, "water" truth, and "to rot" meaning to perish in respect to spiritual life.

[4] The like that is here said of the sea, that "a third part of it became blood, and thence the third part of the creatures in it died," is said also of Egypt, that its river and all its waters became blood, and consequently the fish died, in Moses:

Moses said to Pharaoh that the waters of the river should be turned into blood, and that consequently the fish should die, and the river should stink, and that the Egyptians would loathe to drink the waters of the river; and this was also done in respect to all the water in Egypt (Exodus 7:17-25).

It is said of this in David:

He turned their waters into blood, and slew their fish (Psalms 105:29).

The like was done in Egypt, because "Egypt" signifies the natural man in respect to its knowledge [scientificum], or the knowledge belonging to the natural man; "the river of Egypt" signifies intelligence acquired by means of knowledges; "the river becoming blood" signifies intelligence from mere falsities; "the fish dying" signifies that true knowledges were destroyed by falsities, for knowledges live by truths but are destroyed by falsities, for the reason that all spiritual truth is living, and from it is all the life, or as it were the soul, in the knowledges; therefore without spiritual truth knowledge is dead.

[5] In Ezekiel:

I am against thee, Pharaoh, king of Egypt, the great whale that lieth in the midst of his rivers, that hath said, My river is mine own, and I have made myself. Therefore I will put hooks in thy jaws, and I will cause the fish of thy rivers to stick unto thy scales, and I will bring thee up out of the midst of thy rivers, that all the fish of thy rivers may stick unto thy scales. And I will abandon thee in the wilderness, thee and all the fish of thy rivers (2 Ezekiel 29:3-5).

"Pharaoh" has a similar signification as "Egypt," for the king and the people have a similar signification, namely, the natural man and knowledge therein; therefore he is called "a great whale;" "whale (or sea-monster)" signifying knowledge in general; therefore it is said that "he shall be drawn out of the river," and that then "the fish shall stick to his scales," which signifies that all intelligence is to perish, and that knowledge (scientia) which will take its place will be in the sensual man without life. In the sensual man, which is the lowest natural, standing out nearest to the world, there are fallacies and falsities therefrom, and this is signified by "the fish sticking to the scales" of the whale. That the natural man and the knowledge therein will be without life from any intelligence is signified by "I will abandon thee in the wilderness, thee and all the fish of thy rivers." That such things would come to pass because the natural man attributes all intelligence to itself, is signified by "that hath said, My river is mine own, I have made myself," "river" meaning intelligence.

[6] In Moses:

The sons of Israel said in the wilderness, We remember the fish that we did eat in Egypt freely, and the cucumbers and the melons, and the leeks and the onions and the garlic; now our soul is dried up; there is nothing at all except this manna before our eyes. Afterwards there went forth a wind from Jehovah, and snatched quails from the sea, and let them fall over the camp. But because of this lust Jehovah smote the people with a very great plague; consequently the name of that place was called the Graves of Lust (Numbers 11:5, 6, 31, 33, 34).

This signified that the sons of Israel were averse from things spiritual and hungered after natural things; indeed, they were not spiritual but merely natural, only representing a spiritual church by external things. That they were averse from spiritual things is signified by "our soul is dried up, there is nothing at all except this manna before our eyes," "manna" signifying spiritual food, which is knowledge (scientia), intelligence, and wisdom. That they hungered after natural things is signified by "their lusting after the fish in Egypt, the cucumbers, the melons, the leeks, the onions, and the garlic," all which signify such things as belong to the lowest natural, that is, the sensual-corporeal man; and because they rejected things spiritual, and coveted merely natural things instead, "they were smitten with a great plague, and the name given to the place was the Graves of Lust."

[7] In Ezekiel:

He said to me, These waters go forth toward the eastern boundary, and go down into the plain and come towards the sea, being sent forth into the sea that the waters may be healed; whence it comes to pass that every living soul that creeps, whithersoever the brooks come, shall live; whence there is exceeding much fish. Therefore it shall come to pass that the fishers shall stand upon it from En-gedi even unto En-eglaim; with the spreading of nets are they there; their fish shall be according to their kind, as the fish of the great sea, exceeding many. But the miry places and the marshes thereof which are not healed shall be given to salt (Ezekiel 47:8-11).

This treats of the house of God, which signifies heaven and the church; and "the waters that go forth out of the house of God towards the east" signify Divine truth reforming and regenerating; the "plain" and the "sea" into which the waters go down, signify the ultimate things of heaven and the church, which with the men of the church are the things that belong to the natural and sensual man, the "plain" signifying the interior things thereof, and the "sea" the exterior things thereof; that both cognitions from the Word and confirming knowledges receive spiritual life through this Divine truth is signified by "the waters of the sea are healed thereby," and by "every soul that creepeth shall live," and by "there shall be exceeding much fish;" that there are in consequence true and living knowledges of every kind is signified by "their fish shall be according to their kind, as the fish of the great sea, exceeding many." Those who are reformed, and thence become intelligent, are meant by "the fishers from En-gedi even to En-eglaim." Those who cannot be reformed because they are in the falsities of evil are signified by "the miry places and marshes that are not healed, but are given to salt." Everyone can see that this does not mean that fishes are multiplied by the waters going forth out of the house of God, but that "fishes" mean such things in man as can be reformed, since "the house of God" means heaven and the church, and the "waters going forth therefrom" mean Divine truth reforming.

[8] In the Word here and there mention is made of "the beast of the earth," "the fowl of heaven," and "the fish of the sea," and he who does not know that the "beast of the earth" (or of the field) means man's voluntary faculty, "the fowl of heaven" his intellectual faculty, and "the fish of the sea" his knowing faculty, cannot know at all the meaning of these passages, as in the following. In Hosea:

Jehovah hath a controversy with the inhabitants of the land, because there is no truth, nor mercy, nor knowledge of God in the land. Therefore the land shall mourn, and everyone that dwelleth therein shall languish, among the beasts of the field, and among the fowl of the heavens; and also the fishes of the sea shall be gathered up (Hosea 4:1, 3).

In Zephaniah:

I will consume man and beast, I will consume the fowl of the heavens, and the fishes of the sea, and the stumbling blocks with the wicked (Zephaniah 1:3).

In Ezekiel:

In the day that Gog shall come upon the land of Israel, there shall be a great earthquake over the land of Israel, and the fishes of the sea, and the fowl of the heavens, and the beast of the field, shall quake before Me (Ezekiel 38:18-20).

In Job:

Ask the beasts and they shall teach thee, or the fowl of heaven and they shall tell thee, or the shrub of the earth and it shall teach thee, and the fishes of the sea shall declare unto thee. Who doth not know by all these things that the hand of Jehovah doeth this? (Job 12:7-9).

In these passages "the beast of the field" means man's voluntary faculty, "the fowl of heaven" his intellectual faculty, and "the fish of the sea" his knowing faculty; otherwise how could it be said "the beasts shall teach thee, the fowl of heaven shall tell thee, and the fishes of the sea shall declare unto thee, that the hand of Jehovah doeth this"? Also it is said, "Who doth not know by all these things?"

[9] Likewise in David:

Thou madest him to rule over the works of Thy hands; Thou hast put all things under his feet, the flock and all herds, the beasts of the fields, the fowl of heaven, and the fish of the sea, whatsoever passeth through the paths of the seas (Psalms 8:6-8).

This is said of the Lord and His dominion. That He has dominion over angels in the heavens and over men on the earth is known from the Word, for He says that unto Him "all power in heaven and in earth has been given" (Matthew 28:18); but that dominion was given to Him over animals, fowl, and fishes, is not a matter of sufficient importance to be mentioned in the Word, where each and every thing has reference to heaven and the church. It is therefore evident that "flock and herds, the beasts of the fields, the fowl of heaven, and the fish of the sea," mean such things as belong to heaven with angels and to the church with man, "the flock and the herds" signifying, in general, things spiritual and natural, the "flock" things spiritual, and "herds" things natural that are with man, or that belong to the spiritual mind and to the natural mind with him. "The beasts of the fields" signify things voluntary, which belong to the affections; "the fowl of heaven" signify things intellectual, which belong to the thoughts; and "the fishes of the sea" signify knowledges (scientifica) which belong to the natural man.

[10] Like things are signified by these words in the first chapter of Genesis:

And God said, We will make man in Our image, after Our likeness; that he may have dominion over the fish of the sea, and over the fowl of heaven, and over every animal that creepeth upon the earth (verses 26, 28).

This chapter treats in the internal spiritual sense of the establishment of the Most Ancient Church, thus of the new creation or regeneration of the men of that church. That it was given to them to perceive all things of their affection which belong to the will, and to see all things of their thought which belong to the understanding, and to so rule over them as not to wander away into the lusts of evil and into falsities, is meant by "that he may have dominion over the fish of the sea, and the fowl of heaven, and every animal of the earth;" and man has dominion over these things when the Lord has dominion over man, for man of himself does not have dominion over anything in himself. "The fish of the sea, the fowl of heaven, and the beast of the field," have this signification because of their correspondence. The correspondences of the interior things of man with these things stand forth so as to be clearly seen in the spiritual world; for there beasts of every kind, and birds, and fishes in the seas, are seen, which nevertheless are nothing else than the ideas of thought that flow forth from affections, and these are presented under such forms because they are correspondences.

[11] Because "fishes" signify the knowledges and cognitions belonging to the natural man that serve the spiritual man as means for becoming wise, so "fishers" mean in the Word those who are merely in knowledges, also those who are acquiring knowledges for themselves, also those who teach others and by means of knowledges reform them. The works of such are meant by "the casting and spreading of nets," as in the following passages. In Isaiah:

The fishers shall moan, and all they that cast the hook into the river shall mourn, and they that spread the net upon the faces of the waters shall languish (Isaiah 19:8).

"The fishers that cast the hook into the river and they that spread the net" mean those who wish to acquire for themselves knowledges and through these intelligence, here that they are unable to do this because there are no knowledges of truth anywhere.

[12] In Jeremiah:

I will bring back the sons of Israel again upon their land; I will send to many fishers who shall fish them; then I will send to many hunters, who shall hunt them from upon every mountain and from upon every hill, and out of the clefts of the cliffs (Jeremiah 16:15, 16).

"To send to fishers who shall fish them, and to hunters who shall hunt them," means to call together and establish the church with those who are in natural good and in spiritual good, as may be seen above n. 405.

[13] In Habakkuk:

Wherefore dost Thou make man as the fishes of the sea, as the creeping thing that hath no ruler? Let him draw up all with the hook, and gather him into his net. Shall he therefore empty his net, and not pity to slay the nations continually? (Habakkuk 1:14, 15, 17).

This was said of the Chaldean nation wasting and destroying the church; and the Chaldean nation signifies the profanation of truth, and the vastation of the church. "To make men as the fishes of the sea, and as the creeping thing that hath no ruler," signifies to make man so natural that his knowledges (scientifica) are devoid of spiritual truth, and his delights are devoid of spiritual good; for in the natural man there are knowledges by which come thoughts, and delights by which come affections; and if the spiritual is not dominant over these, both thoughts and affections are wandering, and thus man is destitute of the intelligence that should lead and rule. That then every falsity and every evil has power to draw them over to their side, and thus wholly destroy them, is signified by "Let him draw out all with the hook, and gather into his net, and afterwards slay," "to draw out" meaning out of truth and good, "into his net" meaning into falsity and evil, and "to slay" meaning to destroy.

[14] In Amos:

The days will come in which they shall draw you out with hooks, and your posterity with fish hooks (Amos 4:2).

This signifies leading away and alienating from truths by means of acute reasonings from falsities and fallacies; it is said of those who abound in knowledges because they have the Word and the prophets; such are here meant by "the kine of Bashan in the mountain of Samaria."

[15] From this the meaning of "fishermen," "fishes" and "nets," so often mentioned in the New Testament, can be seen, as in the following passages:

Jesus saw two brethren, Simon called Peter, and Andrew his brother, casting a net into the sea, for they were fishers. And He said unto them, Come ye after Me, and I will make you fishers of men (Matthew 4:18, 19: Mark 1:16, 17).

Jesus entered into Simon's boat and was teaching the multitude. After that He told Simon to let out his nets for a draught, and they inclosed a great multitude of fishes, so that the boats were filled, and in danger of sinking. And amazement seized them all, because of the draught of fishes; and He said unto Simon, Fear not; from henceforth thou shalt catch men (Luke 5:3-10).

In this also there is a spiritual sense, like that in the rest of the Word; the Lord's choosing these fishermen and saying that "they should become fishers of men," signified that they should gather to the church; "the nets which they let out, and in which they inclosed a great multitude of fishes, so that the ships were in danger of sinking," signified the reformation of the church through them, for "fishes" here signify the knowledges of truth and good by means of which reformation is effected, likewise the multitude of men who are to be reformed.

[16] The draught of fishes by the disciples after the Lord's resurrection has a like signification; it is thus described in John:

When Jesus manifested Himself to the disciples, who were fishing, He told them to cast the net on the right side of the boat. And they took so many that they were not able to draw the net for the multitude of fishes. When they descended upon the land they saw a fire built, and a little fish lying thereon, and bread. And Jesus gave them the bread, and the little fish likewise (John 21:2-13).

The Lord manifested Himself while they were fishing, because "to fish" signified to teach the knowledges of truth and good, and thus to reform. His commanding them "to cast the net on the right side of the boat" signified that all things should be from the good of love and charity, "the right side" signifying that good from which all things should come, for so far as knowledges are derived from good, so far they live and are multiplied. They said that "they had labored all the night and had taken nothing," which signified that from self or from one's own (proprium) nothing comes, but that all things are from the Lord; and the like was signified by the "fire" on which was the little fish, and by the "bread;" for the "bread" signified the Lord and the good of love from Him, and "the fish on the fire" the knowledge of truth from good, the "fish" the knowledge of truth, and the "fire" good. At that time there were no spiritual men, because the church was wholly vastated, but all were natural, and their reformation was represented by this fishing, and also by the fish on the fire. He who believes that the fish on the fire and the bread that were given to the disciples to eat were not significative of something higher is very much mistaken, for the least things done by the Lord and said by Him were significative of Divine celestial things, which become evident only through the spiritual sense. That this "fire of coals" and "fire" mean the good of love, and that "bread" means the Lord in relation to that good, has been shown above; and that a "fish" means the knowledge of truth and the knowing faculty of the natural man is clear from what has been said and shown in this article.

[17] It is also said by the Lord that:

The kingdom of the heavens is like unto a net cast into the sea bringing together every kind of fish, which when it was full they drew upon the beach, and gathered the good into vessels, but cast the bad away. So shall it be in the consummation of the age (Matthew 13:47-49).

The separation of the good and the evil is here likened to "a net cast into the sea bringing together every kind of fish," for the reason that "fishes" signify natural men in respect to knowledges and cognitions, and in "the consummation of the age," or at the time of the Last Judgment, such are separated from one another; for there are good natural men and bad natural men; and the separation of these in the spiritual world has the appearance of a net or drag-net cast into the sea, bringing together the fish, and drawing them to the shore, and this appearance is also from correspondence. This is why the Lord likens the kingdom of the heavens to "a net bringing together the fish." That the separation of the good from the evil presents this appearance it has been granted me to see.

[18] That natural men are signified by "fish" is clear from this miracle of the Lord:

Those who received the half-shekel came. Jesus said to Simon, The kings of the earth, from whom do they receive tribute or toll? from their sons or from strangers? Peter said unto Him, From strangers. Jesus said unto him, Therefore are the sons free. But lest we cause them to stumble, go thou to the sea and cast a hook, and take up the fish that first cometh up, and open its mouth and thou shalt find a shekel; that take and give unto them for Me and thee (Matthew 17:24-27).

"To pay tribute and toll," signified to be subject and to serve, therefore tribute was imposed on strangers, who were not of the sons of Israel, as is evident from the histories of the Word. "The sons of Israel," with whom was the church, signified the spiritual, and "strangers" the natural; and what is natural is subject to what is spiritual and serves it, for the spiritual man is like a lord, and the natural man like a servant; and as the natural are servants, and are therefore meant by those who pay tribute, so it was brought about that neither the Lord nor Peter, but the "fish," which signified the natural man, should furnish the tribute.

[19] The Lord's glorification of His Human, even to its ultimate, which is called natural and sensual, is signified by the following:

Jesus, having appeared to the disciples, said, See My hands and My feet, that it is I myself; feel of Me, and see; for a spirit hath not flesh and bones as ye behold Me having. And He showed them the hands and feet. And He said unto them, Have ye here anything to eat? They gave Him a piece of a broiled fish and of a honeycomb. And He took it and did eat before them (Luke 24:38-43).

That the Lord glorified His Human even to its ultimate, which is called the natural and sensual, He made manifest by showing the hands and feet, and by the disciples feeling them, and by His saying that "a spirit hath not flesh and bones as He had;" and by His eating of the broiled fish and honeycomb. "Hands and feet" signify the ultimates of man, likewise "flesh and bones;" and "broiled fish" signifies the natural in respect to truth from good, and "honey" the natural in respect to the good from which is truth. Because these corresponded to the natural man, and thence signified it, they were eaten in the presence of the disciples; for a "fish," as has been shown in this article, signifies from correspondence the natural in respect to knowing [scientificum]; wherefore also "a fish" signifies in the Word knowledge and the knowing faculty [scientificum et cognitivum] which belong to the natural man, and a "broiled fish" signifies knowledge that is from natural good; but with the Lord it signifies the Divine natural in respect to truth from good (that "honey" signifies natural good may be seen in Arcana Coelestia, n. 5620, 6857, 10137, 10530). One who does not know that in each particular of the Word there is a spiritual sense, and that the sense of the letter, which is the natural sense, consists of correspondences with things spiritual, cannot know this arcanum, namely, why the Lord ate of the broiled fish and honeycomb in the presence of His disciples, nor why, as here, He gave broiled fish and bread to His disciples; and yet each and every thing that the Lord said and did was Divine, and these Divine things lie hidden in each thing written in the Word.

[20] From this the signification of "there died the third part of the creatures in the sea having souls" can now be seen, namely, that every living knowledge in the natural man perished; or, what is the same, that the natural man in respect to knowledges therein died. The natural man is said to be dead when it is not made alive from the spiritual man, that is, by influx out of heaven from the Lord through the spiritual man, for the Lord flows in through the spiritual man into the natural. When, therefore, no truth of heaven is any longer acknowledged, and no good of heaven affects man, the spiritual mind, which is called the spiritual man, is closed up, and the natural mind receives mere falsities from evil, and falsities from evil are spiritually dead, since truths from good are what are spiritually alive.

[21] It is said "the third part of the creatures," because "creatures" and "animals" signified in the Word the affections and thoughts therefrom in man; consequently they mean men themselves in respect to affections and thoughts. Such is the signification of "creatures" in Mark:

Jesus said to the disciples, Going into all the world, preach ye the Gospel to every creature (Mark 16:15).

Also above in Revelation:

And every creature that is in heaven and on the earth and under the earth, and those that are in the sea, and all that are in them, heard I saying, Unto Him that sitteth upon the throne and unto the Lamb be the blessing, and the honor, and the glory, and the strength, unto the ages of the ages (Revelation 5:13).

It is evident that here "every creature" means both angels and men, for it is said that "he heard them saying." (See above, n. 342-346, where this is explained.)