განმანათლებლობა
არის თუ არა განმანათლებლობა რეალური რამ? არის ის რაღაც, რასაც ახალი ქრისტიანი მორწმუნეები უნდა ეძებდნენ?
როგორც თეოლოგიური ტერმინი, „განმანათლებლობა“ ფართოდ ასოცირდება რელიგიებთან, რომლებიც წარმოიშვა აზიაში (განსაკუთრებით ბუდიზმთან), და არა ქრისტიანობასთან ან ახალ ქრისტიანულ ეკლესიასთან. ამ ასოციაციის გამო, ჩვენი ცნებები განმანათლებლობის შესახებ მიდრეკილია ბერების ბუნდოვანი გამოსახულებებისკენ, რომლებმაც მიაღწიეს სიბრძნეს მთის ფერდობებზე მედიტირებით. და საყურადღებოა, რომ როდესაც ჩვენ ვფიქრობთ „განმანათლებლობაზე“ ამ ხაზების გასწვრივ, ჩვენ მიდრეკილნი ვართ მივიჩნიოთ ის, როგორც მიღწეული - როგორც ტრანსცენდენტული გონების მდგომარეობა, რომელიც ადამიანს ან აქვს ან არ აქვს. ჩვენ ან მთის ფერდობზე ბერი ვართ, ან ჩვეულებრივი უღელი: შუალედი არ არის.
განმანათლებლობის ამ პოპ-კულტურულ კონცეფციას მცირე ან არაფერი აქვს საერთო ქრისტიანობასთან. მაგრამ განმანათლებლობა არ უნდა იყოს მისტიური ან სამონასტრო. სიტყვა უბრალოდ აღწერს სინათლის მიღების მდგომარეობას. მაგრამ არა ფიზიკური სინათლე: სინათლე, რომელიც გვაქვს განათლების დროს, არის გონებრივი სინათლე - გაგების სინათლე. მარტივად რომ ვთქვათ, განმანათლებლობა არის მდგომარეობა, რომელშიც ჩვენი გონება ნათლად ხედავს. განათლება ნიშნავს აღარ იყო „სიბნელეში“, აღარ იბრძოდე „ნისლიან“ აზროვნებასთან. როდესაც ჩვენ განმანათლებლები ვართ, ჩვენ ვხედავთ ჩვენი აზროვნების ობიექტებს ნათელ შუქზე.
დიახ, ქრისტიანული წერილები არაფერს ამბობს განმანათლებლობის "მიღწევის" შესახებ. ისინი არ გვეუბნებიან, რომ უნდა დაველოდოთ გაგების მისტიკური ძალებით დაჯილდოებას. მაგრამ წმინდა წერილებში უფალს ბევრი აქვს სათქმელი განსხვავება გონებას შორის, რომელიც სიბნელეშია და გონებას, რომელსაც შეუძლია ნახოს. აი მაგალითი:
სხეულის ნათურა არის თვალი. ამიტომ, როცა შენი თვალი კარგია, მთელი სხეულიც სავსეა შუქით. მაგრამ როცა შენი თვალი ცუდია, შენი სხეულიც სიბნელით არის სავსე. (ლუკა11:34)
აი კიდევ ერთი:
… ვინც სიბნელეში დადის, არ იცის სად მიდის. (იოანე12:35)
ამ მონაკვეთებში, როგორც ჩანს, უფალი საუბრობს ფიზიკურ სინათლესა და ფიზიკურ სიბნელეზე. განცხადება სიბნელეში სიარულის და გზის არ ცოდნის შესახებ, რა თქმა უნდა, მიუთითებს გარე, სენსორულ გამოცდილებაზე. მაგრამ სხვა ადგილებში ის ცხადყოფს, რომ როდესაც ის საუბრობს სინათლესა და სიბნელეზე, ის ამ სიტყვებს მეტაფორულად იყენებს. ის, რაზეც ის რეალურად საუბრობს, არის ჩვენი მრწამსი - ეს არის ის, რასაც ჩვენი სულიერი თვალები ან ხედავს ან არ ხედავს. ის ამბობს: „ნათელივით მოვედი ქვეყნიერებაში, რათა ვინც მე სწამს, სიბნელეში არ დარჩეს“ (იოანე12:46). გაითვალისწინეთ, როგორ ამბობს ის, რომ ის არის ჩვენი შინაგანი სინათლის წყარო. ის ჩვენს გონებას აძლევს ნახვის უნარს - ის არის სამყაროს შუქი (იოანე8:12, 9:5).
თუ სინათლე უფალმა უნდა მისცეს, მაშინ „განმანათლებლობა“ არის სიტყვა გონების მდგომარეობის შესახებ, რომელშიც ჩვენ ვიღებთ მის შუქს. ეს არის განმანათლებლობის ქრისტიანული კონცეფცია. განმანათლებლობა უბრალოდ მივცემთ უფლებას უფალს გაგვიხილოს ჩვენი გონების თვალები - მივცეთ საშუალება, გვასწავლოს, ნება მიეცით გვაჩვენოს ის, რაც აქამდე არ გვინახავს. ეს ასევე არის ის, რაზეც ის საუბრობს ბევრ პასაჟში:
ჯერ კიდევ ბევრი რამ მაქვს შენთვის სათქმელი, მაგრამ ახლა ვერ იტან. თუმცა, როდესაც ის, ჭეშმარიტების სული, მოვა, ის გაგიძღვებათ მთელ ჭეშმარიტებაში... (იოანე16:12, 13)
დამიძახე და მე გიპასუხებ და გაჩვენებ დიდსა და ძლიერებს, რაც შენ არ იცი. (იერემია33:3)
მნიშვნელოვანია შევინარჩუნოთ კავშირი „განმანათლებლობასა“ და „რაღაცის ჩვენებას“ შორის. განმანათლებლობა შეიძლება მიუწვდომლად ჟღერდეს, მაგრამ ყველამ იცის, როგორია ისეთი ნივთების ჩვენება, რაც აქამდე არ უნახავთ - როგორც ფიზიკური საგნები, როგორიცაა ნიმუშები ნამუშევრებში და კონცეპტუალური საგნები.
როდესაც ადამიანები გვეხმარებიან დანახვაში, ჩვენ ამას ვუწოდებთ სწავლას და მას ჩვეულებრივად მივიჩნევთ. უფალმა გვაჩვენოს ის, რაც ჩვენ არ გვინახავს, სულაც არ არის განსხვავებული. განმანათლებლობა არ არის მისტიკური გამოცდილება. უფრო მეტიც, როგორც ნებისმიერი სახის სწავლა, ის ეტაპობრივია. ის მოდის (და მიდის) გრადუსით. განმანათლებლობა არ არის ის, რაც ბრძენ ბატონებს აქვთ და ჩვენნაირ გლეხებს – არა. ეს არის პროცესი.
ეს არ არის მისტიკური პროცესი, მაგრამ ის ღრმაა. უფალს სურს გვაჩვენოს ის, რაც ჩვენ არ გვინახავს. იმის დანახვა, რაც აქამდე არასდროს გვინახავს, ყოველთვის ძლიერი გამოცდილებაა. მას სურს დაგვანახოს ჭეშმარიტება, რომელიც სრულიად არ ჰგავს იმას, რასაც ჩვენი თვალები გვეუბნება, რომ დავიჯეროთ. განსხვავება ამ ჭეშმარიტების დანახვასა და მათ არნახვას შორის არის განსხვავება სინათლესა და სიბნელეს შორის. წარმოიდგინეთ, რომ მთელი ცხოვრება ბრმა იყავით და არც კი იცოდით ეს და მოულოდნელად პირველად მიიღეთ ნახვის უნარი. ეს არის ზუსტად ის გამოცდილება, რომელიც უფალს სურს მოგვცეს - მხოლოდ ეს არ არის ჩვენი სხეულის თვალები, არამედ ჩვენი გონების თვალები, რომელთა გახსნა სურს. იმის დანახვა, რაც აქამდე არ გვინახავს, გასაოცარი საჩუქარია. და მაინც, განმანათლებლობა მარტივია. ისეთივე მარტივია, როგორც ჭეშმარიტების ყურება და მისი დანახვა - ისევე როგორც ჩვენი თვალები უყურებს ღრუბლებსა და ხეებს და ხედავს მათ.
მაშ, უნდა ეძებონ ახალი ქრისტიანები განმანათლებლობას? აბსოლუტურად! მაგრამ ჩვენ არ გვჭირდება მედიტაცია მთის მწვერვალებზე მის საპოვნელად. თუ გვინდა სულიერი საგნების დანახვა, ჩვენ გვჭირდება მზადყოფნა, რომ უფალი იყოს ჩვენი სინათლე. ახალი ეკლესიის ზეციურ დოქტრინაში გვეუბნებიან:
… ყოველი, თუნდაც ამ დღეს, ვინც მხოლოდ უფალს მიმართავს, როცა სიტყვას კითხულობს და ლოცულობს მას, მასში ნათდება. (ახალი იერუსალიმის სწავლება ღმერთის შესახებ2)
