მესიის ამოცნობა

---

1. მოსულმა ფარისევლებმა და სადუკევლებმა გამოსაცდელად სთხოვეს, ეჩვენებინა მათთვის ნიშანი ზეციდან.

2. მან კი მიუგო და უთხრა მათ: „როცა მოსაღამოვდება, თქვით: სიმშვიდე იქნება, რადგან ცა წითელია;

3. და დილით, დღეს [იქნება] ზამთრის ქარიშხალი, რადგან ცა წითელია, პირქუში. თვალთმაქცებო! თქვენ ნამდვილად იცით, როგორ გაარჩიოთ ზეცის სახე, მაგრამ დროის ნიშნებს ვერ [გაცნობთ].

4. ბოროტი და მრუში მოდგმა ეძებს ნიშანს და არ მიეცემა იგი, გარდა იონა წინასწარმეტყველის ნიშნისა“. და მიატოვა ისინი წავიდა.

---

წინა ეპიზოდში იესომ შვიდი პურითა და რამდენიმე თევზით აჭამა ოთხი ათასი ადამიანი. ეს სასწაული წარმართთა ქვეყანაში მთის წვერზე მოხდა. ახლა, როდესაც ეს შემდეგი ეპიზოდი იწყება, იესო დაბრუნდა ისრაელის მიწაზე. ადგილი არის გალილეის ზღვის დასავლეთ სანაპიროზე, მაგდალას რეგიონში. აქ რელიგიური ლიდერები კვლავ უპირისპირდებიან იესოს. ამჯერად ისინი სთხოვენ მას "ნიშანს ზეციდან" (16:1). მათ ან არ იციან იმ სასწაულების შესახებ, რომლებსაც იესო ახდენდა, ან არ არიან დარწმუნებული.

ეს ასახავს იმას, რაც შეიძლება თითოეულ ჩვენგანში მოხდეს. ჩვენ ან გვავიწყდება, ან არ ვიცით სასწაულებრივი გზები, რომლითაც ღმერთი ცვლის ჩვენს მდგომარეობას, გვიხსნის მწუხარებისა და სასოწარკვეთილებისგან, თუნდაც ჩვენი გარეგანი გარემოებების შეცვლის გარეშე. და მაინც, ჩვენც შეგვიძლია არ ვიცოდეთ ან არ დავრწმუნდეთ უფლის სასწაულებრივ უნარში, განაახლოს ჩვენი გონება და გააცოცხლოს ჩვენი სულები.

იცის, რომ რელიგიური წინამძღოლები კვლავ ცდილობენ მის დისკრედიტაციას, იესო ამბობს: „როცა საღამო დადგება, თქვენ ამბობთ: „მშვიდი ამინდი იქნება, რადგან ცა წითელია“. დილით კი ამბობ: „დღეს ქარიშხალი იქნება, რადგან ცა წითელი და ბნელია“. თვალთმაქცები. თქვენ ნამდვილად იცით ცის სახის ინტერპრეტაცია, მაგრამ არ შეგიძლიათ დროის ნიშნების ინტერპრეტაცია“ (16:2-3).

ამ სიტყვებით იესო ვარაუდობს, რომ ამ რელიგიურ ლიდერებს შეუძლიათ ამინდის ზუსტი პროგნოზირება, მაგრამ არ შეუძლიათ სულიერი რეალობის გაგება. წინასწარმეტყველთა მიერ ნაწინასწარმეტყველები და მათ წმინდა წერილებში ნაწინასწარმეტყველები მესია იყო მოსული და ახლა მათ შორის იდგა, მაგრამ მათ ეს ვერ დაინახეს. ეს დიდი ხნის ნანატრი მოვლენა, ბევრად უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ნებისმიერი ამინდის პროგნოზი, ახლა ხდება მათ თვალწინ. და მაინც, როგორც იესომ თქვა წინა თავში, ისინი არიან „ბრმათა წინამძღოლები“ (15:14). სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ისინი უარს ამბობენ იმის დანახვაზე, რისი დანახვაც არ სურთ. ამ შემთხვევაში, ძალაუფლებაში დარჩენის მათი თავმოყვარეობის სურვილი ხელს უშლის მათ გააცნობიერონ, რომ იესო, რომელიც მათ წინაშე დგას, არის ძველი წინასწარმეტყველების შესრულება.

სიტუაცია ჩვენთან არ არის განსხვავებული. ჩვენი მომავლის შესახებ მატერიალისტური საზრუნავით შთანთქმული, ჩვენ ვსწავლობთ ამინდის პროგნოზებს, პოლიტიკურ ტენდენციებს და საფონდო ბირჟის პროგნოზებს, არ ვიცით იმ მრავალი სასწაულის შესახებ, რაც ხდება დღევანდელ მომენტში. ამ მხრივ, ჩვენ ვგავართ რელიგიურ წინამძღოლებს, რომლებსაც შეუძლიათ ამინდის წინასწარმეტყველება, მაგრამ ვერ ხედავენ იესოს, როგორც აღთქმულ მესიას. მათმა უუნარობამ დაინახონ წარსულში საკუთარი თავის სიმართლე, დააბრმავა ისინი ღვთაებრივი ჭეშმარიტების მიმართ, რომელიც მათ წინაშე დგას. ჩვენც ზოგჯერ ბრმა ვართ იმ სასწაულებრივი გზების მიმართ, რომლებსაც უფალი წამიერად მიგვიყვანს, გვაძლევს რა ვიფიქროთ და რა ვიგრძნოთ კეთილშობილური ქმედებების დროს. წმინდა წერილის სიტყვებით, ამ საიდუმლო წამყვანს უწოდებენ "ჩვენს ყოველდღიურ პურს".

ღვთის მოქმედების ეს უფრო შინაგანი ნიშნები არ არის ის, რასაც რელიგიური ლიდერები ეძებენ. მათ სურთ გარეგანი ნიშნები, დიდი ძალის ნიშნები, ნიშნები იმისა, რომ იესო მართლაც გამოგზავნილია ზეციდან. და მაინც, იესომ უკვე მოახდინა მრავალი სასწაული. თუმცა რელიგიური წინამძღოლები სწრაფად ამცირებდნენ, ამცირებდნენ და აეხსნათ ეს სასწაულები. მაგალითად, როდესაც იესომ დემონები განდევნა, რელიგიური წინამძღოლები აცხადებდნენ, რომ მისი ძალა ეშმაკისგან იყო (იხ. 9:34 და 12:24). სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რადგან რელიგიურ წინამძღოლებს უკვე ჰქონდათ გადაწყვეტილი იესოს განადგურება, მას მეტი არაფერი შეუძლია მათთვის. არც ერთი ნიშანი არ დაარწმუნებს მათ, რომ იესო ნამდვილად მესიაა.

უფრო მეტიც, ადამიანის ძალით დარწმუნება საღვთო ბრძანებას ეწინააღმდეგება. მიუხედავად იმისა, რომ გარეგნულ ნიშნებსა და სასწაულებს შეუძლიათ დროებით აიძულონ რწმენა, ღმერთი არავის აიძულებს. თითოეული ჩვენგანი ინახება თავისუფლებაში, რათა თავისუფლად ავირჩიოთ იესოს უარყოფა ან მიღება. და ჩვენ ვიღებთ მას, როდესაც ვცხოვრობთ მისი სწავლებების მიხედვით, გვჯერა, რომ მხოლოდ მას შეუძლია მოგვცეს ამის ძალა. თუ ასე მოვიქცევით, შინაგანი სასწაულები აუცილებლად მოხდება. ქვის გული შეიძლება გახდეს ხორცის გული. როგორც ებრაულ წერილებში წერია: „ახალ გულს მოგცემ და ახალ სულს ჩაგაგდებ შენში; ამოგიღებ შენგან ქვის გულს და მოგცემთ ხორციელ გულს“ (ეზეკიელი36:26). ¹

ამ პროცესში ჩვენ სულ უფრო მეტად ვუკავშირდებით უფალს. ამ პროცესს რეგენერაცია ეწოდება. ეს არის ჩვენი ძველი ცხოვრების შეგნებული ჩაყრა, რათა ჩვენ ხელახლა დავიბადოთ ახალ ცხოვრებაში. სხვა გზა არ არის და არ არსებობს გარეგანი „ნიშანი“, რომელიც დაგვიმტკიცებს ამ შინაგან რეალობას. როგორც იესო ამბობს: „ბოროტი და მრუში თაობა ნიშანს ეძებს. მაგრამ არავითარი ნიშანი არ მიეცემა მას, გარდა იონა წინასწარმეტყველის ნიშნისა“ (16:4). ²

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, „იონა წინასწარმეტყველის ნიშანი“ არის აღორძინების ჩვენი ინდივიდუალური გამოცდილება, როდესაც ჩვენ ვცდილობთ ვიცხოვროთ ჩვენი რელიგიის სწავლებების შესაბამისად (იხ. 12:39). რამდენადაც ამას ვაკეთებთ, ჩვენ ვიწყებთ დახვეწილი, მაგრამ მნიშვნელოვანი ცვლილებების შემჩნევას ჩვენს ხასიათში - ცვლილებები, რომლებიც შეიძლება განიცადოს მხოლოდ მათ, ვინც ცდილობს იცხოვროს თავისი რელიგიით. ³

როგორც ჩვენ ვიზრდებით ბავშვობიდან, ბავშვობამდე, ზრდასრულ ასაკში, თანდათანობითი ცვლილებები ჩვენს ფიზიკურ გარეგნობაში მხოლოდ დროთა განმავლობაში შეიმჩნევა. ამასობაში, ბევრი ცვლილება, რომელიც ხდება ჩვენს შინაგან, სულიერ ხასიათში, ნაკლებად ჩანს. ხასიათის ეს ცვლილებები ეხება ცვლილებებს ჩვენს გაგებაში და ცვლილებებს ჩვენს გრძნობებში, როდესაც გავხდებით უფრო გონიერი და მოსიყვარულე. სანამ ჩვენ ვაგრძელებთ სწავლას და დაჟინებით ვიყენებთ იმას, რაც ვისწავლეთ ცხოვრებაში, ჩვენი სულიერი ხასიათი შეიძლება გაგრძელდეს მარადისობის განმავლობაში. ⁴

გზად, არის მშვენიერი ნიშნები იმისა, რომ პროგრესი ხდება. ზოგიერთი მათგანი შეიძლება მოიცავდეს ჭეშმარიტების შესწავლისა და მისი ცხოვრებაში გამოყენების გაძლიერებულ სურვილს, სხვების საჭიროებებისადმი გაზრდილ მგრძნობელობას, მიმტევებლობას, მოთმინების განწყობას, შეცდომების აღიარების მზარდ სიმარტივეს, კმაყოფილების უფრო ღრმად, დარბილებას. გული, სხვებში სიკეთის დანახვის მზარდი უნარი, მადლიერების ხშირი გამოხატვა და შედეგების მიღების მზარდი უნარი, მიუხედავად იმისა, ისინი ჩვენს სასარგებლოდ არიან თუ არა. ეს და მრავალი სხვა არის „იონა წინასწარმეტყველის ნიშნები“ (16:4).

საბოლოო ჯამში, რელიგია არ არის მხოლოდ დასაჯერებელი - ის უნდა იცხოვრო. თუ დაველოდებით მისი მართებულობის სხვაგვარად დამტკიცებას, მაგალითად, გარეგანი სასწაულების მოლოდინში, ამაოდ დაველოდებით. თუ რელიგიური წინამძღოლები ნამდვილად ატარებდნენ თავიანთ რელიგიას, ეცხოვრათ ღვთის კანონის სულისკვეთებით და არა მხოლოდ კანონის ასოებით, მათ ექნებოდათ ყველა ის ნიშანი, რაც მათ სჭირდებოდათ. ღრმა სულიერი ცხოვრებით რელიგიური წინამძღოლები იმ დონემდე განვითარდებოდნენ, რომ იესოს მესიად აღიარებდნენ.

მაგრამ ეს ასე არ იყო. ისინი არ და, შესაბამისად, ვერ ხედავდნენ თავიანთი ცრურწმენებისა და წინასწარგანწყობების მიღმა. შედეგად, იესოს ძალიან ცოტა შეეძლო მათთვის გაეკეთებინა. ასე რომ, "მან მიატოვა ისინი და წავიდა" (16:4). ⁵

პრაქტიკული აპლიკაცია

უმეტესწილად, უფლის აღორძინების საქმე ჩვენში ფარულად მიმდინარეობს, ჩვენი ცნობიერი ცნობიერების მიღმა. ასეც რომ იყოს, ჩვენ გვეძლევა თვალწარმტაცი მიღწევები, რომლებიც მივიღეთ გზაზე. როდესაც იმედგაცრუების, დაგვიანების, წაგების ან წარუმატებლობის წინაშე დგახართ, რამდენი ხანი გჭირდება გამოჯანმრთელებისთვის? როგორც პრაქტიკული გამოყენება, შეამჩნიეთ, როგორ რეაგირებთ, როცა ყველაფერი ისე სწრაფად არ ხდება, როგორც თქვენ გინდათ, ან როცა გაწყვეტენ, ან როცა თქვენი გეგმები დარღვეულია. უპირველეს ყოვლისა, შეამჩნიეთ და წინააღმდეგობა გაუწიეთ ჩივილის, კრიტიკისა და დადანაშაულების ძველ ნიმუშებს. შემდეგ, აირჩიე უპასუხო ახალი გზებით, ანუ ისეთი გზებით, რომლებიც ასახავს უფრო მაღალ აზრებს და უფრო კეთილგანწყობილ სიყვარულს. როდესაც განაგრძობთ ამ სულიერი დისციპლინის პრაქტიკას, გჯერათ, რომ უფალი თქვენთანაა, შენიშნეთ, როგორ იზრდება თქვენი მოთმინება და რამდენად სწრაფად ახერხებთ გამაღიზიანებელ გარემოებებზე მაღლა აწევას. ეს პაწაწინა აღდგომა არის „იონა წინასწარმეტყველის ნიშნები“, რომელიც ხდება თქვენში. ⁶

საკმარისზე მეტი

---

5. და როცა მივიდნენ მისი მოწაფეები გაღმა, დაავიწყდათ პურის აღება.

6. და უთხრა მათ იესომ: ნახეთ და უფრთხილდით ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს.

7. და ისინი მსჯელობდნენ საკუთარ თავში და ამბობდნენ: „ეს იმიტომ, რომ პური არ ავიღეთ“.

8. იცოდა იესომ და უთხრა მათ: „რატომ მსჯელობთ საკუთარ თავში, მცირემორწმუნენო, რადგან პური არ მიიღეთ?

9. ჯერ არ ფიქრობთ და არ გახსოვთ ხუთი ათასის ხუთი პური და რამდენი კალათა აიღეთ?

10. არც ოთხი ათასის შვიდი პური და რამდენი კალათა აიღეთ?

---

რელიგიური წინამძღოლებისგან მისი წასვლის შემდეგ, იესო და მისი მოწაფეები გადაკვეთენ ზღვას და მიემგზავრებიან ფილიპეს კესარიასთან ახლოს, გალილეის ზღვის ჩრდილოეთით დაახლოებით ოცდახუთი მილის დაშორებით. ამ ახალ ადგილას მისვლისას მოწაფეები ხვდებიან, რომ პურის აღება დაავიწყდათ. საპასუხოდ იესომ თქვა: „ფრთხილად იყავით და უფრთხილდით ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს“ (16:6). იესოს სიტყვებით დაბნეული მოწაფეები ფიქრობენ: „ეს იმიტომ, რომ დაგვავიწყდა პურის აღება“ (16:7). იცის მათი აზრები, იესომ თქვა: „ო, მცირემორწმუნეო, რატომ ფიქრობ, რომ პური არ გაქვს? (16:8).

შემდეგ იესო შეახსენებს მათ წინა ორ სასწაულს, რომლებიც პურს ეხებოდა. როგორც იესო ამბობს: „მაინც ვერ გაიგე? არ გახსოვს ხუთი პური ხუთი ათასისთვის და რამდენი კალათა მოაგროვე? ან შვიდი პური ოთხი ათასისთვის და რამდენი კალათა შეკრიბე? (16:9-10).

იესოს აზრი მარტივია. იმის ნაცვლად, რომ იყვნენ „მცირე რწმენის“ ადამიანები, ისინი უნდა იყვნენ დიდი მორწმუნე ადამიანები. ანუ, ისინი უნდა იყვნენ კაცები, რომლებსაც ახსოვთ ყველაფერი, რაც იესომ გააკეთა მათთვის, ყველაფერი, რაც იესოს შეუძლია გააკეთოს მათთვის და ყველაფერი, რაც იესო გააკეთებს მათთვის. ეს რომ შეძლეს, პურის დეფიციტზე არ ინერვიულებდნენ.

უფრო ღრმად, ფიზიკური პური შეესაბამება სულიერ საზრდოს, განსაკუთრებით სიყვარულს, რომელიც განუწყვეტლივ მიედინება ღმერთისგან. მაშასადამე, სანამ უფლის სწავლებით ვცხოვრობთ, პური არასოდეს დაგვრჩება - ანუ ღვთის სიყვარული და სიბრძნე ვერასდროს დაგვაკლდება. ეს იმიტომ ხდება, რომ მარაგი უსასრულოდ მეტია, ვიდრე ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ, რაც წარმოდგენილია კალათებში დარჩენილი ფრაგმენტებით. ⁷

ეს ასევე იგულისხმება უფლის ლოცვაში, როდესაც ვამბობთ: „მოგვეც დღეს ჩვენი ყოველდღიური პური“ (6:11). სულიერი გაგებით, ეს სიტყვები არის თავმდაბალი ვედრება, რომ უფალმა შეგვავსოს იმით, თუ რა ვიფიქროთ და რა ვიგრძნოთ ყოველ წამს, თუნდაც ახლა და მარადისობაში. ⁸

პრაქტიკული აპლიკაცია

როდესაც მოწაფეები მიხვდნენ, რომ დაავიწყდათ პურის მოტანა, იესომ ეს საშუალება გამოიყენა, რათა უფრო ღრმა გაკვეთილი ესწავლებინა მასზე მინდობის შესახებ. მოწაფეებს ორი წინა სასწაულის შეხსენებისას, რომლის დროსაც მან იმდენი პური მიაწოდა ათასობით ადამიანის გამოსაკვებად, იესო ამშვიდებდა მათ, რომ არაფერი აწუხებდნენ, სანამ ის იმყოფება. შემთხვევა თითოეული ჩვენგანის მსგავსია. არის შემთხვევები, როცა შეიძლება ისეთი შეგრძნება გვქონდეს, თითქოს სიყვარული და თანაგრძნობა დაგვრჩა. შესაძლოა, რაღაც რთულმა ვითარებამ ზღვრამდე დაგვაყენა და სიყვარულის გამოვლენა აღარ შეგვიძლია. ეს არის დრო, გვახსოვდეს, რომ ღვთის სიყვარული ყოველთვის უხვად არის ხელმისაწვდომი. ის გვაძლევს რა ვიფიქროთ და რა ვიგრძნოთ ყოველ წამს. მაშ, როგორც პრაქტიკულ გამოყენებას, გაითვალისწინეთ ის დრო, როდესაც გეჩვენებათ, რომ თქვენ ამოგეწურათ მოთმინება, ამოგეწურათ შემწყნარებლობა და ამოწურეთ თანაგრძნობა. თქვენ შეიძლება ეუბნებით საკუთარ თავს რაღაცას, „აღარ შემიძლია ამის გაკეთება“ ან „ეს მართლა ნერვებს მიშლის“ ან „მიაღწიე ჩემს ლიმიტს. აღარაფერი დარჩა.” ნუ დაემორჩილებით ამ ნეგატიურ აზრებს. ამის ნაცვლად, გახსოვდეთ, რომ უფალი იმყოფება, რათა მოგაწოდოთ იმდენი სიყვარული და სიბრძნე, რამდენიც გჭირდებათ. ილოცეთ, რომ მისი სიყვარული შემოვიდეს თქვენს გულში, იცოდეთ, რომ მას შეუძლია მოგაწოდოთ ყველაფერი, რაც გჭირდებათ და მეტი.

ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარი

---

11. როგორ არ ფიქრობთ, რომ პურზე არ გითხარით, უფრთხილდეთ ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს?

12. მაშინ მიხვდნენ, რომ მან არ თქვა, რომ უფრთხილდეთ პურის საფუარს, არამედ ფარისეველთა და სადუკეველთა სწავლებას.

---

სწორედ ამ დროს იესო ეუბნება მოწაფეებს, რომ ის არ საუბრობს ფიზიკურ პურზე. როგორც იესო ამბობს: „როგორ არ გესმით, რომ პურზე კი არ გელაპარაკებოდი, არამედ ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს რომ ვუფრთხილდე? (16:11). სწორედ მაშინ ესმით იესოს სიტყვების ღრმა მნიშვნელობა. როგორც წერია: „მაშინ მიხვდნენ, რომ არ ეუბნებოდა, რომ პურის საფუვრისგან მოერიდონ, არამედ ფარისეველთა და სადუკეველთა სწავლებას“ (16:12).

როდესაც იესო აფრთხილებს თავის მოწაფეებს, უფრთხილდნენ ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს, ის გულისხმობს ცრუ სწავლებებსა და რელიგიურ ჩვეულებებს, რომლებიც იმ დროს იყო გავრცელებული. მაგალითად, ადამიანებს ასწავლიდნენ იმის დაჯერებას, რომ მათი ცოდვები მხოლოდ ტაძრის მსხვერპლშეწირვით შეიძლებოდა მიეტევებინათ. ეს მოიცავდა შესაწირავის ფართო სპექტრს, მათ შორის ხარების, ხარების, თხის, ცხვრისა და მტრედის მსხვერპლშეწირვას. ყველაზე ცნობილი მაგალითია განტევების ვაცის ისტორია, რომელსაც უდაბნოში გაძევებამდე ხალხის ცოდვები დაედო. ეს მოვლენა, რომელიც ცნობილია როგორც გამოსყიდვის დღე, ან იომ კიპური, ითვლებოდა წლის ყველაზე წმინდა მოვლენად (იხ. ლევიანნი16:8-10).

თუმცა, იესო მოვიდა, რათა ესწავლებინა, რომ ჭეშმარიტი მსხვერპლშეწირვა ნიშნავს უარყოფით დამოკიდებულებებზე უარის თქმას, ცრუ რწმენის მიტოვებას, დამოკიდებულების სურვილებს და დესტრუქციული ქცევების მიტოვებას. ღვთის მომავალ სამეფოში ეს იქნება ჭეშმარიტი მსხვერპლის ფორმები. იმ სამეფოში ცოდვების მიტევება შეიძლებოდა მხოლოდ მათი ამოცნობით, მათი აღიარებით, მათგან თავის დაღწევის ძალაზე ლოცვით და ახალი ცხოვრების დაწყებით. წინასწარმეტყველმა მიქამ ამის შესახებ მოიხსენია, როდესაც თქვა: „მან გაჩვენა, ადამიანო, რა არის კარგი. და რას მოითხოვს უფალი თქვენგან? იმოქმედო სამართლიანად, გიყვარდეს წყალობა და თავმდაბლად იარო შენს ღმერთთან“ (მიქა6:8). ⁹

ფარისევლები და სადუკეველები ასევე ასწავლიდნენ, რომ შურისძიებას და შურისძიებას თავისი ადგილი ჰქონდა ადამიანთა საქმეებში. სანამ შურისძიების ოდენობა და სიმძიმე არ აღემატებოდა თავდაპირველ დანაშაულს, ადამიანებს ჰქონდათ შურისძიების უფლება. როგორც ებრაულ წერილებში წერია: „მამაკაცი, რომელიც მოყვასს ავნებს, იგივენაირად უნდა დაშავდეს: მოტეხილი ძვალი გატეხილი ძვლის ნაცვლად, თვალი თვალის წილ, კბილი კბილის წილ. როგორც მან დაჭრა სხვა ადამიანი, იგივე უნდა მიაყენოს მას“ (ლევიანნი24:20).

მაგრამ იესო მოვიდა, რათა ესწავლებინა სრულიად განსხვავებული ცნობა. როგორც მან თქვა, როცა მთაზე ქადაგება წარმოთქვა, „გსმენიათ, რომ ითქვა: თვალი თვალის წილ, კბილი კბილის წილ. მაგრამ მე გეუბნებით, ბოროტ ადამიანს არ შეეწინააღმდეგოთ. თუ ვინმე მარჯვენა ლოყაზე გაარტყამს, მეორე ლოყაც მიუბრუნეთ... გიყვარდეთ თქვენი მტრები, აკურთხეთ ისინი, ვინც გწყევლიან, სიკეთე გაუკეთეთ თქვენს მოძულეებს და ილოცეთ მათთვის, ვინც გიყენებთ და გდევნით“ (5:38-39; 44).

როგორც მეხუთე თავში ავხსენით, „ლოყის მოქცევა“ არის ის, რასაც შინაგანად ვაკეთებთ, როდესაც ჩვენს რწმენას თავს დაესხნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს თავდასხმები შეიძლება მოხდეს სხვა ადამიანების მეშვეობით, ისინი ასევე შეიძლება მოხდეს უხილავი სულიერი ძალების მეშვეობით, რომლებიც ცდილობენ გაანადგურონ ჩვენი რწმენა ღმერთისადმი და შეარყიონ ჩვენი ნდობა მისი ჭეშმარიტების ძალაში. ამიტომ, როდესაც ლოყას შინაგანად ვახვევთ, მტკიცედ ვრჩებით იმაში, რაც ვიცით, რომ სიმართლეა.

ასეთ დროს, ჩვენ ვიცით, რომ არცერთ ნათქვამ, ჩურჩულით ან მიყენებულ სიტყვას არ შეუძლია ზიანი მოგვაყენოს ან ჩვენი რწმენა გაანადგუროს. სანამ ბოროტებას არ მივცემთ ბრძოლას, ჩვენ ღვთის მფარველობის ქვეშ ვართ. სანამ ჩვენ ვრჩებით უფლის სიკეთესა და ჭეშმარიტებაში, ბოროტებას სულიერი ზიანი არ შეუძლია. ამიტომ, ჩვენ არ გვჭირდება წინააღმდეგობა. ¹⁰

მესამე ცრუ სწავლება, რომელიც დღესაც გავრცელებულია, არის იდეა, რომ თუ ჩვენ ვემორჩილებით ღვთის მცნებებს, ის აკურთხებს ჩვენს ცხოვრებას მატერიალური წარმატებებით, იქნება ეს ფიზიკური ჯანმრთელობა, დიდი ქონება თუ გამარჯვება ჩვენს მტრებზე. ზოგჯერ მოიხსენიება როგორც „კეთილდღეობის სახარება“, ეს იდეა ეფუძნება ბიბლიის მკაცრად ლიტერატურულ ინტერპრეტაციას. როგორც ებრაულ წერილებში წერია: „თუ ჩემს წესდებით დადიხარ, ჩემს მცნებებს დაიცავ და შეასრულებ მათ, წვიმას მოგცემთ თავის დროზე, მიწა მოიტანს თავის მოსავალს და ხეებს ნაყოფს... შეჭამ პურს სრულფასოვნად და უსაფრთხოდ იცხოვრებ ქვეყანაში... დაედევნე შენს მტრებს და ისინი მახვილით დაეცემიან შენს წინაშე“ (ლევიანნი26:3-4; 5-8).

პირდაპირი გაგებით, მსგავსი სწავლებები ემსახურება იმ იდეის მხარდაჭერას, რომ სიმდიდრე და კარგი ჯანმრთელობა ღვთის კურთხევისა და მოწონების ნიშნებია, ხოლო სიღარიბე და ავადმყოფობა ღვთის წყევლისა და დაგმობის ნიშნებია. მაგრამ იესო მოვიდა სხვა გზავნილის სასწავლებლად. როგორც მან თქვა თავის მთაზე ქადაგებაში: „ის აჩენს თავის მზეს ბოროტებზე და კეთილებზე და წვიმს მართალზე და უსამართლოზე“ (5:45).

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ღმერთს ყველა თანაბრად და თანაბრად უყვარს. მისი სიყვარული, რომელიც მზეს წარმოადგენს, ყველასთვის ხელმისაწვდომია ნებისმიერ დროს, მიუხედავად იმისა, კეთილები არიან თუ ბოროტები. და მისი ჭეშმარიტება თანაბრად ხელმისაწვდომია ყველასთვის, მაშინაც კი, როგორც წვიმა მოდის სამართლიანებსა და უსამართლოებზე. თუ ჩვენ არ ვიღებთ ღვთის სიყვარულს და ჭეშმარიტებას, ეს იმიტომ ხდება, რომ ჩვენ დავშორდით ღმერთს და არა იმიტომ, რომ ღმერთი გვშორდა. თუ ჩვენ ვირჩევთ ვიცხოვროთ მისი ნების საწინააღმდეგოდ - ეს არის ცხოვრება, რომელსაც არ შეუძლია მიიღოს ის, რაც ღმერთს განუწყვეტლივ სურს მოგვცეს - ჩვენ ვერ მივიღებთ ჭეშმარიტ ზეციურ კურთხევებს. ეს კურთხევები არ ეხება სიმდიდრეს, ბუნებრივ მტრებზე გამარჯვებას ან ფიზიკურ კეთილდღეობას. უფრო მეტიც, ისინი ეხება სულიერი ჭეშმარიტების სიმდიდრეს, სულიერ მტრებზე გამარჯვებას და სიმშვიდეს, რომელიც მოდის, როდესაც ჩვენ ვენდობით ღმერთს.

ეს მხოლოდ რამდენიმეა ფარისეველთა და სადუკეველთა ცრუ სწავლებებიდან. ჩვენ ასევე შეგვიძლია აღვნიშნოთ მათი ცრუ სწავლებები ღვთის რისხვის შესახებ, ზრუნავდნენ კანონის ასოზე და არა მის სულზე, მოსაზრება, რომ ისინი იყვნენ რჩეული ხალხი, ხოლო სხვები აბუჩად იგდებდნენ, და მათი დაჟინებით, რომ იესო სახიფათო რადიკალი იყო. ვიდრე თავად მესია. ეს ყველაფერი და მრავალი სხვა ფარისეველთა და სადუკეველთა ცრუ სწავლებებს შორის იყო.

მათი ცრუ სწავლებების გარდა, იესოს ბევრი რამ ჰქონდა სათქმელი რელიგიური წინამძღოლების ამპარტავნულ, ზიზღისმომგვრელ დამოკიდებულებებზეც. როდესაც ისინი ჩიოდნენ, რომ იესოს მოწაფეები ჭამის წინ ხელებს არ იბანდნენ, იესომ მათ უწოდა თვალთმაქცები, რომლებიც ადიდებენ ღმერთს ბაგეებით, როცა გული შორს არიან მისგან (იხ. 15:8). შემდეგ იესომ დაამატა: „არა ის, რაც პირში შედის, ბილწავს ადამიანს, არამედ ის, რაც პირიდან გამოდის. ეს არის ის, რაც ბილწავს ადამიანს“ (15:11).

ეს მარადიული გაფრთხილებები არ ეხება მხოლოდ რელიგიურ წინამძღოლებს და არც მხოლოდ იესოს მოწაფეებს ეხებათ. ისინი ყველასთვის არიან. ეს იმიტომ ხდება, რომ რელიგიური ლიდერები წარმოადგენენ დამოკიდებულებებს და ქცევებს, რომლებშიც ყველა ჩვენგანი შეიძლება ჩავარდეს. როდესაც ჩვენ ვგრძნობთ, რომ სხვების მიმართ ზიზღში ვცურავთ, თავს რაღაც მხრივ აღმატებულად ვგრძნობთ ან გვჯერა, რომ სხვები უნდა იფიქრონ ისე, როგორც ჩვენ ვიქცევით და ისე მოიქცნენ, როგორც ჩვენ სამართლიანად მივიჩნევთ, ჩვენ ასევე ვიღებთ „ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს“. .” ეს „საფუარი“, რომელსაც იესო გვეუბნება, რომ „ფრთხილად ვიყოთ“, შეუძლია ფარულად შეგვავსოს საკუთარი თავის ნდობით, ვიდრე ღმერთისადმი ნდობით, გაგვაფუჭოს სიამაყის გრძნობა და გვატყუოს, ვიფიქროთ, რომ ჩვენ ავმაღლდებით სხვებზე.

არსებითად, იესო არ ელაპარაკებოდა თავის მოწაფეებს ფიზიკურ პურზე. პირიქით, ის საუბრობდა ფარისეველთა და სადუკეველთა მცდარ სწავლებებზე და ამპარტავან დამოკიდებულებაზე. თუ მოწაფეები მიჰყვებოდნენ ფარისეველთა და სადუკეველთა სწავლებებსა და დამოკიდებულებებს, რომლებიც ყველა ამპარტავნობისა და ზიზღით არის „საფუვრიანი“, სამწუხაროდ, ისინი შეცდომაში შეიყვანეს. ¹¹

პრაქტიკული აპლიკაცია

იესოს გაფრთხილება ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუვრის შესახებ არ არის გაფრთხილება ფიზიკური პურის შესახებ. პირიქით, ეს არის გაფრთხილება ცრუ რწმენის შესახებ. ეს მოიცავს ცრუ დოქტრინებს ღმერთის ბუნების შესახებ, შეცდომაში შემყვან სწავლებებს მატერიალური კეთილდღეობის მნიშვნელობის შესახებ და მცდარ იდეებს იმის შესახებ, თუ როგორ ხდება ცოდვების მიტევება. უფრო ღრმად, ჩვენ ასევე უნდა გავითვალისწინოთ ჯოჯოხეთური გავლენები, რომლებიც მიედინება ჩვენს გონებაში, რათა დაამახინჯოს ჩვენი ხედვა. მაგალითად, ეს ჯოჯოხეთური გავლენები შეიძლება შეეცადოს დაგვრჩეს ერთ უარყოფით დეტალზე, ვიდრე დიდი სურათის აღქმაზე. მათ შეიძლება გაიხსენონ წარსულში ჩვენ მიერ დაშვებული შეცდომა და ისეთი შთაბეჭდილება მოახდინოს, თითქოს ერთმა შეცდომამ განსაზღვრა მთელი ჩვენი ცხოვრება. მათ შეიძლება გამოიყენონ ერთი არგუმენტი, ან ერთი შეცდომით წარმოთქმული სიტყვა და ააფეთქოს იგი არაპროპორციულად, რაც უმნიშვნელო შეცდომიდან დიდ კატასტროფაში გადააქციოს. საფუარივით, ცუდი მეხსიერება, ცრუ აზრი, წუხილი ან შიში შეიძლება გავრცელდეს ჩვენს გონებაში. ეს შეიძლება გახდეს ყოვლისმომცველი აკვიატება, რომელიც აფუჭებს მთელ პურს. ამ დამახინჯებულმა ზემოქმედებამ შეიძლება გამოიწვიოს გამართლება და რაციონალიზაცია, რომელიც გვაკავებს ბრაზში, ზიზღში ან საკუთარი თავის სიბრალულში. ასე რომ, როგორც პრაქტიკული გამოყენება, გაითვალისწინეთ ამ სახის საფუარი. ყურადღება მიაქციეთ, თუ როგორ შეიძლება ერთმა აზრმა, თუ შემოსულიყო, შეიძლება გააფუჭოს მთელი პური, ანუ აავსოს თქვენი მთელი გონება ცრუ იდეებითა და უარყოფითი ემოციებით. როგორც ანტიდოტს, გაითვალისწინეთ იესოს გაფრთხილება: „უფრთხილდით ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს“.

პეტრეს რწმენის აღიარება

---

13. ხოლო იესო, მივიდა ფილიპეს კესარიის სანაპიროებზე, შეევედრა თავის მოწაფეებს და უთხრა: „ვინ ამბობენ ადამიანები, რომ მე ვარ კაცის ძე?

14. და მათ თქვეს: „ზოგნი [იტყვიან] იოანე ნათლისმცემელი; და ზოგიერთი ელია; და სხვები იერემია, ან ერთ-ერთი წინასწარმეტყველი“.

15. ეუბნება მათ: თქვენ კი ვინ ვარ?

16. მიუგო სიმონ პეტრემ და უთხრა: შენ ხარ ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმერთისა.

17. მიუგო იესომ და უთხრა მას: „ბედნიერი ხარ, სიმონ ბარიონა, რადგან ხორცმა და სისხლმა კი არ გაგიცხადა, არამედ მამაჩემმა ზეციერმა.

18. მე ასევე გეუბნები შენ, რომ შენ ხარ პეტრე და ამ კლდეზე ავაშენებ ჩემს ეკლესიას და ჯოჯოხეთის კარიბჭეები ვერ სძლევენ მას.

19. და მოგცემ ცათა სასუფევლის გასაღებს და რასაც შეკრავ მიწაზე, შეკრული იქნება ცაში; და რასაც გახსნი მიწაზე, გახსნილი იქნება ცაში“.

20. მაშინ უბრძანა თავის მოწაფეებს, არავისთვის ეთქვათ, რომ ის არის იესო ქრისტე.

---

წინა ეპიზოდში იესომ გააფრთხილა თავისი მოწაფეები, რომ უფრთხილდებოდნენ ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუარს. ჩვენ ვთქვით, რომ ეს საფუარი წარმოადგენს რელიგიური წინამძღოლების ცრუ სწავლებებს, პრაქტიკებსა და დამოკიდებულებებს. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ საფუარი შეიძლება სასარგებლო იყოს. ეს იმიტომ ხდება, რომ ის იწყებს დუღილის პროცესს, რომლის მეშვეობითაც მინარევები გამოიყოფა და ჩამოიშორება. ისევე როგორც პური იზრდება ამ პროცესით, ჩვენც შეგვიძლია ავიდეთ უფრო მაღალ დონეზე. როგორც იესომ თქვა ადრე ამ სახარებაში: „ცათა სასუფეველი ჰგავს საფუარს, რომელიც აიღო ქალმა და დაიმალა სამ საზომ ფქვილში, სანამ არ გაფუვდებოდა“ (13:33).

იმ დროს ჩვენ აღვნიშნეთ, რომ საფუარის პროცესი შეესაბამება იმას, რაც ხდება ჩვენში სულიერი ცდუნების დროს. საფუარი, რომელიც ქალმა აიღო და დაიმალა სამ საზომ ფქვილში, წარმოადგენს ჩვენი გრძნობების, აზრებისა და მოქმედებების განწმენდას სულიერი დუღილის პროცესში. ვინაიდან არ არსებობს რეგენერაცია ცდუნების გარეშე, ეს დუღილის პროცესი ჩვენი სულიერი განვითარების სასიცოცხლო ეტაპია. ¹²

თუმცა, იმისათვის, რომ გავიმარჯვოთ ცდუნებებთან ბრძოლაში, უნდა ვიცოდეთ, რომ ეს ბრძოლები მოდის, რომ მათი თავიდან აცილება შეუძლებელია და რომ არსებობს სულიერი ჭეშმარიტებები მათთან გამკლავებისთვის. ყველა ჭეშმარიტებიდან, რომელიც ხელმისაწვდომია ამ სულიერი განსაცდელების წარმატებით გადასასვლელად, ერთი ჭეშმარიტება, უპირველეს ყოვლისა, აუცილებელია. შემდეგი ეპიზოდი ამ ფუნდამენტურ სიმართლეს ეხება. ¹³

როდესაც ეს ეპიზოდი იწყება, იესო და მისი მოწაფეები არიან მთა ჰერმონის მთისწინეთში, ფილიპეს კესარიაში. სწორედ იქ ეუბნება იესო თავის მოწაფეებს: „ვინ ამბობენ ადამიანები, რომ მე, კაცის ძე ვარ? (16:13). აცნობებენ იმას, რაც მოისმინეს სხვების ნათქვამი, ისინი პასუხობენ: „ზოგი ამბობს იოანე ნათლისმცემელს, ზოგი ელიას, ზოგი კი იერემიას ან ერთ-ერთ წინასწარმეტყველს“ (16:14). ეს, რა თქმა უნდა, ხმებია - სხვების მოსაზრებები, ჭორები და ჭორები, რომლებიც იმ დროს ვრცელდებოდა. ასე რომ, იესო ამბობს: "მაგრამ თქვენ ვინ ამბობთ, რომ მე ვარ?" (16:15).

წამიერი ყოყმანის გარეშე პეტრე ამბობს: „შენ ხარ ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმერთისა“ (16:16).

ამ სიტყვებით პეტრე აღიარებს, რომ იესო მართლაც დიდი ხნის ნანატრი მესია, აღთქმული, რომელზეც წინასწარმეტყველები საუბრობენ. როგორც ებრაულ წერილებში წერია: „ზეცის ღმერთი დაამყარებს სამეფოს, რომელიც არასოდეს განადგურდება... ის დაამსხვრევს ყველა სხვა სამეფოს და თავად გაძლებს სამუდამოდ“ (დანიელი2:44). პირდაპირი გაგებით, ეს სიტყვები აღნიშნავს დიდი და ძლევამოსილი მეფის მოსვლას, რომელიც თავის ხალხს ყველა ბუნებრივ მტერზე გამარჯვებამდე მიიყვანს. ამ დიდი ხნის ნანატრი მოვლენას „მესიის მოსვლას“ უწოდებდნენ.

სათაური „მესია“ ებრაული ტერმინია და ნიშნავს „ცხებულს“. ზოგადად, ეს ეხება ღმერთის მიერ განსაკუთრებული ძღვენით ან მოწოდებით კურთხევას, როგორც ნათქვამია, რომ ადამიანს „სცხებენ“ ქადაგებისთვის, განკურნებისთვის ან ხელმძღვანელობისთვის. ბიბლიურ ეპოქაში მეფეებს ზეთს სცხავდნენ თავიანთი კორონაციის დროს, რათა სიმბოლურად ეჩვენებინათ, რომ მათი ინაუგურაცია არ არის ადამიანებისგან, არამედ ღვთისგან. ბერძნულად ტერმინი „ცხებული“ არის Christos [χριστός], რაც ნიშნავს „ქრისტეს“. ამიტომ, როდესაც პეტრე ამბობს: „შენ ხარ ქრისტე“, იესო მოიხსენიებს, როგორც აღთქმულ მესიას, „ცხებულს“, რომელიც იქნება ყველა ერისა და ყველა სამეფოს მმართველი — მეფეთა მეფე.

როდესაც პეტრე ამბობს, რომ იესო არის ქრისტე, ცოცხალი ღმერთის ძე, იესო მტკიცედ ადასტურებს პეტრეს აღიარებას. იესო ამბობს: „ნეტარ ხარ, სიმონ ბარ-იონა, რადგან ხორცმა და სისხლმა არ გაგიცხადა ეს, არამედ ჩემმა ზეციერმა მამამ“ (16:17). რადგან პეტრემ კარგად უპასუხა, იესომ თქვა: „შენ ხარ პეტრე და ამ კლდეზე ავაშენებ ჩემს ეკლესიას და ჯოჯოხეთის კარი არ გაიმარჯვებს მას“ (16:18).

არსებითად, იესო ამბობს, რომ მისი ღვთაებრიობის აღიარება არის ქვაკუთხედი, რომელზეც ყველა სხვა ჭეშმარიტება დაეყრდნობა. ეს არის „კლდე“, რომელზედაც აშენდება რწმენის ყველაფერი. პეტრესთვის და თითოეული ჩვენგანისთვის, ეს არის ფუნდამენტური სწავლება, რომელიც უნდა გვახსოვდეს, როცა საკუთარ ცდუნებასთან ბრძოლაში გავდივართ. ეს არის იესო ქრისტეს ღვთაებრიობის ცოცხალი რწმენა. ¹⁴

როდესაც იესომ დაასრულა მთაზე ქადაგება, მან მოიხსენია ეს დიდი ჭეშმარიტებაც, მაგრამ ნაკლებად კონკრეტული იყო იმის შესახებ, თუ რას ნიშნავდა ეს. ეს იყო ამბავი კაცზე, რომელმაც თავისი სახლი კლდეზე ააგო. როგორც იმ დროს იესომ თქვა: „წვიმა მოვიდა, წყალდიდობა მოვიდა, ქარები დაუბერეს და აურზაურებდნენ იმ სახლს; და არ დაეცა, რადგან კლდეზე იყო დაფუძნებული“ (7:25).

ახლა, როდესაც იესო ამზადებს თავის მოწაფეებს ცდუნებებთან ბრძოლისთვის, ის ავლენს მეტ ინფორმაციას კლდის ბუნების შესახებ, რომელზეც მოწაფეებს დასჭირდებათ დგომა ფარისეველთა და სადუკეველთა საფუვრისგან თავის დასაცავად. ეს ქვა არის იმის აღიარება, რომ იესო არის „ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმერთისა“. იმდენად ძლიერია ეს ჭეშმარიტება, რომ „ჰადესის კარიბჭე ვერ სძლევს მას“ (16:18).

თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ პეტრე იესოს მოიხსენიებს როგორც ქრისტეს, ცოცხალი ღმერთის ძეს, ის არ ამბობს, რომ იესო თავად ღმერთია. ამ დროისთვის ეს საკმარისია. იესო ეუბნება პეტრეს, რომ ეს თავდაპირველი გაგება გაუხსნის კარს კიდევ უფრო ღრმა ჭეშმარიტებას, რადგან ის არის ცათა სასუფევლის გასაღები. როგორც იესო ამბობს: „მე მოგცემ ცათა სასუფევლის გასაღებს და რასაც მიწაზე შეკრავ, ცაში იქნება შეკრული და რასაც მიწაზე გახსნი, ცაშიც გაიხსნება“ (16:19).

მიუხედავად იმისა, რომ ეს მონაკვეთი ხშირად ესმოდა, რომ ნიშნავს, რომ პეტრე სიტყვასიტყვით შეძლებს სამოთხის კარიბჭის გახსნას და დახურვას, არსებობს უფრო ღრმა, უნივერსალური მნიშვნელობა. საუბარი არ არის იმაზე, რომ პეტრე დგას, რასაც ზოგი "მარგალიტის კარიბჭესთან" უწოდებს და გადაწყვეტს, მიგვიღოს თუ არა სამოთხეში. უფრო მეტიც, ეს ეხება სულიერ ჭეშმარიტებებს, რომლებიც მოცემულია უფლის სიტყვაში. როდესაც ეს ჭეშმარიტებები გონებაში აღიქმება, გვიყვარს და ცოცხლდება, ისინი იქცევიან „გასაღებად“, რომლებიც კეტავს ჯოჯოხეთის კარს - არაფერ ბოროტს ან ყალბს არ აძლევს საშუალებას ჩვენს გონებაში შემოვიდეს.

ამავდროულად, ამ გასაღებს შეუძლია სამოთხის კარიც გააღოს, რაც საშუალებას მისცემს შემოვიდეს ყველაფერში, რაც კარგი და ჭეშმარიტია. და ის, რაც ჩვენი სულისთვის სიცოცხლის ხელშემწყობია, „დაიკარგება“. და „გასაღებთა გასაღები“, ჭეშმარიტების კლდე, რომელზეც ყველა სხვა ჭეშმარიტება დგას, არის იმის აღიარება, რომ იესო არის „ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმერთისა“. ¹⁵

პრაქტიკული აპლიკაცია

ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც იესომ გამოუცხადა თავი თავის მოწაფეებს, როგორც „ქრისტე, ცოცხალი ღმერთის ძე“. მიუხედავად იმისა, რომ იესოს ეს განცხადება თავად არ გაუკეთებია, ის ადასტურებს პეტრეს აღიარებას იმით, რომ უთხრა მას: „ეს არ გაგიცხადა ხორცმა და სისხლმა, არამედ ჩემმა ზეციერმა მამამ“. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, არის რაღაცეები, რომლებიც აღემატება ადამიანის მსჯელობას, რომელიც დაფუძნებულია მხოლოდ გრძნობების მტკიცებულებებზე. ეს არის ის, რაც შეიძლება მხოლოდ „ჩვენი ზეციერი მამის მიერ გაგვიმხილოს“. ეს ეხება ისეთ გამოცხადებას, რომელიც აღემატება ფარისეველთა და სადუკეველთა მოძღვრებას. მაშასადამე, განიხილეთ განსხვავება იესოს უბრალო ადამიანად დანახვას შორის, ისევე როგორც ფარისევლები და სადუკეველები და როგორც „ქრისტე, ცოცხალი ღმერთის ძე“, როგორც ამას პეტრე აკეთებს. მიეცით საშუალება იესოს ღვთაებრიობის იდეამ გავლენა მოახდინოს მის სიტყვებზე კითხვისა და მისი ქმედებების ხედვაზე. რამდენადაც თქვენ აღიარებთ იესოს ღვთაებრიობას, მისი სიტყვები უფრო მეტ ძალას მიიღებს თქვენს ცხოვრებაში. როგორც ებრაულ წერილებში წერია: „მან გამოგზავნა თავისი სიტყვა, განკურნა ისინი და იხსნა ისინი განადგურებისგან“ (ფსალმუნი107:20). ასევე, „შენი სიტყვები გახდა ჩემთვის სიხარული და ჩემი გულის სიამოვნება“ (იერემია15:16).

ჯვრის გზა

---

21. მას შემდეგ დაიწყო იესომ თავის მოწაფეებს ეჩვენებინა, რომ უნდა წასულიყო იერუსალიმში და ბევრი ტანჯვა უხუცესებისგან, მღვდელმთავრებისა და მწიგნობრებისგან, მოკლულიყო და მესამე დღეს აღმდგარიყო.

22. პეტრემ შეიპყრო იგი და დაუწყო გაკიცხვა და უთხრა: „შეიწყალე შენი თავი უფალო. ეს არ იქნება შენთვის."

23. მიუბრუნდა და უთხრა პეტრეს: „გამიშვი, სატანა! შენ ხარ ჩემი შეურაცხყოფა, რადგან შენ არ ხარ ბრძენი ღვთისგან, არამედ კაცთაგან“.

24. მაშინ იესომ უთხრა თავის მოწაფეებს: „თუ ვინმეს უნდა გამომყვეს, უარყოს თავისი თავი, აიღოს თავისი ჯვარი და გამომყვეს.

25. რადგან ვისაც სურს თავისი სულის გადარჩენა, დაკარგავს მას, ხოლო ვინც დაკარგავს თავის სულს ჩემი გულისთვის, იპოვის მას.

26. რა უნდა მისცეს კაცმა სულის სანაცვლოდ?

27. რამეთუ ძე კაცისა მოვაჲ მამისა დიდებითა მის ანგელოზთა თანა; და მაშინ ის ყველას გადასცემს თავისი საქმის მიხედვით.

28. ამინ გეუბნებით თქვენ: აქ დგანან ზოგიერთები, რომლებიც არ გემოს სიკვდილს, სანამ არ იხილავენ კაცის ძეს მომავალს თავის სასუფეველში“.

---

იესო განუწყვეტლივ ამზადებდა თავის მოწაფეებს იმ გარდაუვალი ცდუნებებისთვის, რომლებსაც ისინი განიცდიან. ამ მომდევნო ეპიზოდში ის იწყებს ღიად საუბარს საკუთარ ცდუნებებზე და იმ ტანჯვაზე, რომელსაც თავად აპირებს გადაიტანოს. როგორც წერია: „იმ დროიდან იესომ დაიწყო თავის მოწაფეებს ეჩვენებინა, რომ უნდა წასულიყო იერუსალიმში და ბევრი განიცადა… და მოკლულიყო… და აღმდგარიყო მესამე დღეს“ (16:21).

პეტრე ამას კარგად არ იღებს. მიუხედავად იმისა, რომ ის პირველია მოწაფეებიდან, ვინც აღიარა იესოს ღვთაებრიობა, მას არ შეუძლია გაუძლოს იმ აზრს, რომ იესო უნდა იტანჯოს და მოკვდეს. ამიტომ პეტრე ღაღადებს: „შორს იყოს შენგან, უფალო; ეს არასოდეს მოხდება შენთან“ (16:22).

სხვა მოწაფეების მსგავსად, პეტრეც იმედოვნებს, რომ იესო მალე გახდება მათი დიდი ჩემპიონი და მათ ყველა ბუნებრივ მტერზე გამარჯვებამდე მიიყვანს. ისინი მოუთმენლად ელიან იმ დღეს, როდესაც იესო დაადგენს თავს მათ კანონიერ მეფედ, დიდი ხნის ნანატრი მესიად, რომელიც იხსნის თავის ხალხს და იქნება ყველა ერის მმართველი. მათ შესაძლოა იცოდნენ დანიელში ჩაწერილი წინასწარმეტყველება. როგორც წერია: „ღამით ჩემს ხილვაში ვუყურებდი და ჩემს თვალწინ იყო ერთი კაცის ძის მსგავსი, ცის ღრუბლებით მომავალი... და მიეცა მას ბატონობა, დიდება და სამეფო, რათა ყველა ხალხი, ერი და ენა ემსახუროს მას. მისი მმართველობა მარადიული და მარადიულია და მისი სამეფო არასოდეს განადგურდება“ (დანიელი7:13-14).

ადვილი წარმოსადგენია, რომ პეტრე შეიძლება ფიქრობდეს მიწიერ და არა ზეციურ ჯილდოებზე. მისთვის ბუნებრივი იქნებოდა ამ ახალ და დიდებულ სამეფოსთან დაკავშირებით დიდი მოლოდინები ჰქონოდა იესოს, როგორც მეფეს. სულ მცირე, ეს იქნებოდა რომაული მმართველობის დასასრული და ახალი დასაწყისი ისრაელის ხალხისთვის. შესაძლოა პეტრეს განსაკუთრებული ადგილიც კი ჰქონდეს ახალ სამეფოში.

მაგრამ ეს იმიტომ ხდება, რომ არასწორად გავიგოთ იესოს დედამიწაზე ცხოვრების ნამდვილი მიზანი. იესოს მისიის რეალური მიზანი სულიერი მტრების დაპყრობა და დამორჩილებაა და არა ბუნებრივი. ყოველივე ამის შემდეგ, სახარება იწყება წინასწარმეტყველებით: „ის გადაარჩენს თავის ხალხს მათი ცოდვებისგან “ და არა მათი ფიზიკური მჩაგვრელებისგან (იხ. 1:21).

ეს არის ახალი და განსხვავებული სახის ხსნა, სრულიად განსხვავებული იმისგან, რასაც მესიისგან ელოდნენ. ამ სახის ხსნა შეიძლება განხორციელდეს მხოლოდ იესოს მიერ ბრძოლით ყოველგვარი ბოროტების წინააღმდეგ, რომელიც ოდესმე შეიძლება დაესხას კაცობრიობას. ამ პროცესის აუცილებლობის უარყოფა, ფიქრი, რომ არსებობს სხვა, უფრო მარტივი გზა, ნიშნავს უფლის მოსვლის მიზნის უარყოფას. ასე რომ, როდესაც პეტრე ეუბნება იესოს: „ეს არ დაგემართება, უფალო“, ეს ამ არსებითი პროცესის უარყოფის ტოლფასია. ამიტომ იესო ეუბნება პეტრეს: „მომშორდი, სატანა. შენ ჩემთვის შეურაცხყოფა ხარ, რადგან ღვთის საქმეებს კი არ ახსოვხარ, არამედ ადამიანურს“ (16:23).

ბუნებრივია, უპირატესობა მიანიჭოთ მარტივ, უპრობლემოდ. მაგრამ სულიერი განსაცდელებისა და ბრძოლების გარეშე სულიერი ზრდა არ არსებობს. ამას ზოგჯერ მოიხსენიებენ, როგორც "ჯვრის გზას". იესოსთვისაც და მისი მიმდევრებისთვისაც სულიერი ცდუნება გარდაუვალი იქნებოდა. ამიტომ იესო ამბობს: „თუ ვინმეს უნდა გამომყვეს, უარყოს საკუთარი თავი, აიღოს თავისი ჯვარი და გამომყვეს. რადგან ვისაც სურს თავისი სიცოცხლის გადარჩენა, დაკარგავს მას და ვინც დაკარგავს სიცოცხლეს ჩემი გულისთვის, იპოვის მას. რა სარგებელს მოუტანს ადამიანს, თუ მთელ სამყაროს მოიპოვებს და საკუთარ სულს დაკარგავს? ან რას მისცემს კაცი სულის სანაცვლოდ?“ (16:24-26). ¹⁶

რაც არ უნდა უსიამოვნო ან არასასურველი იყოს ეს ამბავი, ეს არის ზუსტად ის, რისი მოსმენაც მოწაფეებს სულიერი განვითარების ამ ეტაპზე სჭირდებათ. იესო ცხადყოფს მათ, რომ ცდუნებას არ უნდა აიცილონ თავი. უნდა გვახსოვდეს, რომ პეტრემ პირველი ნაბიჯი გადადგა ჭეშმარიტად ქრისტიანობისკენ. მან აღიარა, რომ იესო არის ქრისტე, ცოცხალი ღმერთის ძე. მაგრამ თუ მას სურს რწმენის ეს აღიარება ცოცხალ რეალობად აქციოს, ამიერიდან ის ზეციური ჯილდოსკენ უნდა ისწრაფვოდეს და არა მხოლოდ მიწიერი. ახალი ანდერძის მიღებამდე კი მზად უნდა იყოს დათმოს თავისი ძველი ნება. ეს არის იესოს სიტყვების უფრო ღრმა მნიშვნელობა: „ვისაც სურს თავისი სიცოცხლის გადარჩენა, დაკარგავს მას და ვინც დაკარგავს სიცოცხლეს ჩემი გულისთვის, იპოვის მას“ (16:25). ¹⁷

შემდეგ იესო ამატებს დიდ დაპირებას და დარწმუნებას, რომ მისი სამეფო მალე მოვა. ის ამბობს: „ვინაიდან მოვა ძე კაცისა თავისი მამის დიდებით თავის ანგელოზებთან ერთად და შემდეგ დააჯილდოებს თითოეულს თავისი საქმეების მიხედვით. ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ, რომ აქ დგანან ზოგიერთები, რომლებიც სიკვდილს არ გემოს, სანამ არ იხილავენ კაცის ძეს მომავალს თავის სასუფეველში“ (16:27-28).

მოწაფეებს, რომლებსაც ეს სიტყვები სიტყვასიტყვით ესმით, იესო თითქოს ეუბნება, რომ ის აპირებს თავისი ფიზიკური სამეფოს შექმნას და ეს მოხდება მათი სიცოცხლის განმავლობაში. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სიკვდილის წინ, ან თუნდაც „სიკვდილის გემოს“, იესო დაამყარებს თავის ახალ სამეფოს. მაგრამ იესო საუბრობს ბევრად უფრო შინაგანზე. ის საუბრობს იმაზე, თუ როგორ შეიძლება დამკვიდრდეს ზეციური სასუფეველი თითოეულ ჩვენგანში, მაშინაც კი, სანამ ფიზიკურ სიკვდილს არ გავსინჯავთ.

ამ სამეფოს დაარსება იწყება იმ გადაწყვეტილებით, რომ გამოვიყენოთ ჩვენი ღვთისგან ბოძებული უნარი, რათა ჩვენი გონება ავამაღლოთ ჩვენი ცხოვრების ბუნებრივ დონეზე, რათა გავიგოთ სულიერი რეალობის კანონები. ეს უნარი, რომელიც შექმნიდან ყველაშია ჩადებული, საშუალებას გვაძლევს გავახილოთ ჩვენი სულიერი თვალები, რათა დავინახოთ და გავიგოთ ღვთაებრივი ჭეშმარიტება ჩვენს სიცოცხლეში.

როდესაც ჩვენ ვიყენებთ ამ უნარს, ვაყენებთ ჩვენს გაგებას მატერიალურ საზრუნავზე მაღლა, ჩვენ შევდივართ ახალ გაგებაში. ჩვენ ყველაფერს ვხედავთ უმაღლესი ჭეშმარიტების კაშკაშა შუქზე. ეს უფრო შინაგანი სანახაობაა, რაზეც იესო საუბრობს, როცა ამბობს: „აქ დგანან ზოგიერთები, რომლებიც სიკვდილს არ გემებიან, სანამ არ იხილავენ კაცის ძეს მომავალს თავის სასუფეველში“ (16:28). ¹⁸

პრაქტიკული აპლიკაცია

იესოს დაპირება, რომ ზოგიერთი ადამიანი არ „გასინჯავს სიკვდილს“, სანამ არ დაინახავს მის სასუფეველში მომავალს, როგორც ჩანს, ნიშნავს, რომ ის ძალიან მალე დაამყარებს თავის მიწიერ სამეფოს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეს მოხდება მათი სიცოცხლის განმავლობაში. უფრო ღრმად გაგებული, ეს ნიშნავს, რომ იესო აყალიბებს თავის სამეფოს ახლავე, თითოეულ ჩვენგანში. მაშასადამე, როგორც პრაქტიკული გამოყენება, დაუთმეთ ადგილი ამ სამეფოს თქვენს გულში დასამკვიდრებლად. დაიწყეთ იმ სამეფოს კანონების შესწავლით, როგორც ეს სიტყვაშია ნასწავლი. შემდეგ იცხოვრე ამ კანონების მიხედვით, დაუშვა, რომ ღვთის ნება შესრულდეს შენში და იმუშაოს შენს მეშვეობით. როგორც დახმარება უფალს თქვენში მისი სამეფოს დამყარებაში, დაფიქრდით სიტყვებზე, რომელიც მან მისცა თავის მოწაფეებს, როდესაც ასწავლიდა მათ ლოცვას. განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილეთ სიტყვებზე: „მოვიდეს შენი სამეფო, იყოს ნება შენი“ (6:10).

Poznámky pod čarou:

401. And the sun became black as sackcloth of hair, and the moon became as blood, signifies that all the good of love was separated, and thence all the truth of faith falsified. This is evident from the signification of "sun" as being in the highest sense the Lord in respect to Divine love, and thence with man the good of love to the Lord from the Lord (of which presently); also from the signification of "black as sackcloth of hair," as being separated; "black" is predicated of thick darkness, thus of what does not appear from any light. It is said "as sackcloth of hair," because it means the sensual of man, which is the lowest of the natural, and is thus round about the interiors, in which it induces thick darkness. Man has two minds, a spiritual and a natural; the spiritual mind thinks and perceives from the light of heaven, but the natural mind thinks and perceives from the light of the world; from the latter, man has a light that is called natural light [lumen]. This natural mind is what is called the natural man, but the spiritual mind is what is called the spiritual man. As the natural mind is below or outside of the spiritual mind it is also round about it, for it enwraps it on every side; therefore it is called "sackcloth of hair" or "hairy;" for when the spiritual mind, which is the higher and interior mind, is closed, then the natural mind, which is the lower and exterior, is in thick darkness in respect to all things of heaven and the church; for all the light that the natural mind has, and that constitutes its intelligence, is from the light of his spiritual mind, and this light is the light of heaven. The sensual, which is the ultimate of the natural, is also in the light of heaven like something hairy; from this it is that "hair" signifies the ultimate of the natural man, which is the sensual (See Arcana Coelestia n. 3301, 5247, 5569-5573). These things have been said that it may be known why it is that "the sun became black as sackcloth of hair."

[2] The above is evident also from the signification of the "moon" as being spiritual truth, which is called the truth of faith (of which presently); also from the signification of "became as blood," as being that truth was falsified; for "blood" in the genuine sense signifies Divine truth, and in the contrary sense, violence offered to Divine truth, thus Divine truth falsified (that this is the signification of "blood" in the Word, see above, n. 329; this makes clear what "the moon became as blood" signifies. "The sun" signifies the Lord in respect to Divine love, and thus with man the good of love to the Lord from the Lord, and "the moon" signifies spiritual truth, because the Lord in the heaven of celestial angels appears as a sun, and in the heaven of spiritual angels as a moon. His appearing as a sun is from His Divine love, for Divine love appears as a fire, from which angels in the heavens have their heat; consequently celestial and spiritual "fire" means in the Word, love. The Lord's appearing as a moon is from the light that is from that sun, for the moon derives her light [lumen] from that sun, and light in heaven is Divine truth, consequently "light" in the Word signifies Divine truth. (But of the Sun and the Moon in the Heavens, and the Heat and Light Therefrom, see what is shown in the work on Heaven and Hell (116-125, 126-140)

[3] That in the Word "sun" signifies the Lord in respect to Divine love, and with man the good of love to the Lord, and the "moon" signifies the Lord in respect to Divine truth spiritual, is evident from the following passages. In Matthew:

When Jesus was transfigured before Peter, James, and John, His face did shine as the sun, and His garments became as light (Matthew 17:1-2).

Because the Lord was then seen in His Divine, He appeared in respect to His face "as the sun," and in respect to His garments "as the light," because the face corresponds to love, and "garments" correspond to truths; and "His face did shine as the sun" because Divine love was in Him, and "His garments became as light" because Divine truth was from Him; for the light in Heaven is Divine truth proceeding from the Lord as a sun. (That "the face" in reference to the Lord means love and every good, see Arcana Coelestia 5585, 9306, 9546, 9888; and that "garments" in reference to the Lord signify Divine truth, see above, n. 64, 195.) In like manner the Lord appears in heaven before the angels when He presents Himself before them, but He then appears out of the sun. He was therefore seen in like manner by John when he was in the spirit, as appears in Revelation, where it is said that:

The face of the Son of man was seen as the sun shineth in his power (Revelation 1:16).

It was evidently the Lord who was seen (See above, n. 63).

[4] Likewise when the Lord was seen by John as an angel, respecting which we read:

And I saw a strong angel coming down out of heaven, encompassed with a cloud, and a rainbow about his head, and his face was as the sun (Revelation 10:1);

for "angels" in the Word in its spiritual sense do not mean angels, but something Divine from the Lord, since the Divine that appears from them is not theirs, but the Lord's with them. So, too, the Divine truth they speak, which is full of wisdom, they do not speak from themselves, but from the Lord, for they have been men, and men have all wisdom and intelligence from the Lord. This makes clear that in the Word "angel" means the Lord, who also then appeared as a sun. (That in the Word, "angel" means something Divine from the Lord, see Arcana Coelestia 1925, 2821, 3039, 4085, 6280, 8192; that this is why in the Word angels are called gods, n. 4295, 4402, 7268, 7873, 8301, 8192.)

[5] So, too, when the church was represented as a woman, the sun also then appeared around her; which is thus described in Revelation:

A great sign was seen in heaven; a woman encompassed with the sun, and the moon under her feet, and upon her head a crown of twelve stars (Revelation 12:1).

That "the woman" here signifies the church will be seen in the explanation that will be given in what follows. (That "woman" signifies the church, see Arcana Coelestia 252, 253, 749, 770.) And because the church is from the Lord she was seen encompassed with the sun. What is signified by "the moon under her feet, and upon her head a crown of twelve stars," will also be shown in that explanation.

[6] It is therefore said by David:

The God of Israel said, the Rock of Israel spoke to me, As the light of the morning, when the sun riseth, a morning without clouds, from the brightness after rain (2 Samuel 23:3-4

"The God of Israel" and "Rock of Israel" here mean the Lord in relation to the church, and in relation to Divine truth therein, "the God of Israel" in relation to the church, and "Rock of Israel" in relation to Divine truth therein; and as the Lord is the sun of the angelic heaven, and the Divine truth proceeding from Him is the light of that heaven, therefore it is said of the Divine which He spoke, which is Divine truth, that it is "as the light of the morning when the sun riseth;" because this is pure, and proceeds from His Divine love, it is added, "a morning without clouds, from brightness after rain," for the brightness of the light, or of Divine truth proceeding from Him, is from Divine love; "after rain" signifies after communication and reception, for its brightness is then with angels and men to whom it is communicated and by whom it is received. (That "the Rock of Israel," and "the Stone of Israel," mean the Lord in relation to Divine truth, see Arcana Coelestia 6426, 8581, 10580; and that "light" is Divine truth proceeding from the Lord as a sun, thus out of His Divine love, see in the work on Heaven and Hell 126-140.)

[7] In like manner it is said of those who love Jehovah, in the book of Judges:

Let them that love Him be as the going forth of the sun in his might (Judges 5:31).

That in the Word "Jehovah" means the Lord in relation to the Divine good of the Divine love may be seen in the Arcana Coelestia 1736, 2921, 3035, 5041, 6303, 6281, 8864, 9315, 9373, 10146). Of those who love Him it is said, "as the going forth of the sun in his might," which signifies the Lord's Divine love in them. Of such it is also said that "they shall shine as the sun," in Matthew:

The righteous shall shine as the sun in the kingdom of My ¹ Father (Matthew 13:43).

In the Word those are called "righteous" who love the Lord, that is, from love do His commandments; and in respect to their faces they shine with an effulgence like that of the sun, because the Lord's Divine love is communicated to them and received by them, whereby the Lord is in their midst, that is, in their interiors, which manifest themselves in the face. (That those who are in good of love to the Lord are called "righteous," see above, n. 204)

[8] In David:

His seed shall be to eternity, and His throne as the sun before Me. It shall be established as the moon to eternity, and as a faithful witness in the clouds (Psalms 89:36-37).

This is said of the Lord, and of His heaven and church, for by "David," who is here treated of in the sense of the letter, is meant the Lord (See above, n. 205); "his seed which shall be to eternity" signifies Divine truth, and also those who receive it; "his throne as the sun before Me" signifies the heaven and church of the Lord, which are in celestial good, which is the good of love; "the throne established as the moon to eternity" signifies the heaven and the church that are in spiritual good, which is Divine truth; "a faithful witness in the clouds" signifies the Word in the sense of the letter, which is called "a witness" because it witnesses, "clouds" meaning the sense of the letter of the Word.

[9] In the same:

They shall fear Thee with the sun and before the moon, a generation of generations. In His days shall the righteous flourish; and much peace till the moon be no more. His name shall be to eternity; before the sun shall He have the name of Son; and all nations shall be blessed in Him (Psalms 72:5, 7, 17).

This, too, is said of the Lord, for this whole Psalm treats of Him; and as the Lord appears in heaven to those who are in His celestial kingdom as a sun, and to those who are in His spiritual kingdom as a moon, it is said "they shall fear Thee with the sun and before the moon, a generation of generations;" "in that day the righteous shall flourish, and much peace till the moon be no more," signifies that those who are in love to the Lord will be in truths from that good, for with those who are in the celestial kingdom, that is, in love to the Lord, truths are implanted; those are called "righteous" who are in the good of love, and "peace" is predicated of that good. But that it may be known how this is to be understood, "till the moon be no more," it shall be told. The light proceeding from the Lord as a sun differs from the light proceeding from the Lord as a moon in the heavens, as the light of the sun in the world by day differs from the light of the moon in the world by night; the intelligence of those who are in the light of the sun of heaven differs in like manner from the intelligence of those who are in the light of the moon there; wherefore those who are in the light of the sun there are in pure Divine truth; but those who are in the light of the moon there are not in pure Divine truth, for they are in many falsities, which they have derived from the sense of the letter of the Word not understood, and yet these falsities appear to them as truths. From this it can be seen that "till the moon be no more" signifies till there no longer exists with them falsity appearing as truth, but pure truth which makes one with the good of love. It must be known however, that the falsities of those who are in the light of the moon in the heavens are falsities in which there is no evil, and that such falsities, therefore, are accepted by the Lord as if they were truths (respecting these falsities, see in The Doctrine of the New Jerusalem 21). This, therefore, is what is signified by "till the moon be no more," that is, with those who are meant by "the righteous in whom there is much peace." But in the highest sense, by these words the Lord in relation to His Divine Human, that this shall be the Divine good of the Divine love, is meant, therefore it is also added, "before the sun He shall have the name of Son," "Son" meaning the Lord's Divine Human. And as "nations" mean all who are in good, or who receive the good of love from the Lord, it is said, "and all nations shall be blessed in Him." (That "nations" signify those who are in good, and "peoples" those who are in truths, may be seen above, n. 331.)

[10] In Isaiah:

There shall be upon every high mountain and upon every lofty hill streams, rivulets of waters, in the day of the great slaughter, when the towers shall fall. And the light of the moon shall be as the light of the sun, and the light of the sun shall be sevenfold, as the light of seven days (Isaiah 30:25-26).

This is said of the Last Judgment, which is meant by "the day of great slaughter, when the towers shall fall," "the towers that shall fall" meaning those who are in evils and in falsities therefrom, in particular, those who are in the love of ruling by means of the holy things of the church (See in the work on The Last Judgment 56, 58). That to those who are in love to the Lord and in charity towards the neighbor it shall then be given to understand truths, is signified by "there shall be upon every high mountain and upon every lofty hill streams, rivulets of waters." Those "upon a high mountain" mean those who are in the good of love to the Lord, "high mountain" signifying that good; those "upon the lofty hill" mean those who are in the good of charity towards the neighbor, "hill" signifying that good; "streams, rivulets of water" signify intelligence from truths. That there shall then be truth in the Lord's spiritual kingdom, as before there was truth in the celestial kingdom, and that the truth in the celestial kingdom shall then become the good of love is meant by "the light of the moon shall be as the light of the sun, and the light of the sun shall be sevenfold, as the light of seven days;" for "light" means Divine truth proceeding from the Lord, "the light of the moon" Divine truth in the spiritual kingdom, and "the light of the sun" Divine truth in the celestial kingdom; "sevenfold" signifies full and perfect, and truth is full and perfect when it becomes good, or good in form. It can be seen that this means, not the sun and moon on the earth, but the sun and moon in the heavens. It is to be known that when a last judgment is being effected the Lord appears in the heavens in much greater effulgence and splendor than at other times, and this because the angels there must be more powerfully defended; for lower things, with which the exteriors of the angels have communication, are then in a state of disturbance. Therefore, as the Last Judgment is here treated of, it is said, "the light of the moon shall be as the light of the sun, and the light of the sun shall be sevenfold, as the light of seven days;" and therefore it is also said that "there shall be streams, rivulets of waters, upon every high mountain, and upon every lofty hill," which signifies abundant intelligence with those who are upon the higher mountains and higher hills, for on the lower mountains and hills is where the judgment then takes place. (That the Lord appears to those who are in His celestial kingdom as a sun, and to those who are in his spiritual kingdom as a moon, see in the work on Heaven and Hell 116-125; and that the light from these is Divine truth, n. 127-140)

[11] In the same:

Thy sun shall no more go down, and thy moon shall not withdraw; for Jehovah shall be unto thee for a light of eternity, and the days of thy mourning shall be fulfilled (Isaiah 60:20).

This treats of the Lord, and of the new heaven and new earth, that is, of the church to be established by Him. That to those in that church the good of love to the Lord and the good of charity towards the neighbor should not perish is meant by "thy sun shall no more go down, and thy moon shall not withdraw;" for to those who are in the good of love to the Lord He appears as a sun, and to those who are in truths from the good of charity towards the neighbor He appears as a moon; so "thy sun" signifies the good of love to the Lord, and "thy moon" the good of charity, which, in its essence, is truth from good. That they shall continue to eternity in truths from the good of love, and in truths from the good of charity is meant by "Jehovah shall be unto thee for a light of eternity, and the days of thy mourning shall be fulfilled," "the light of eternity" is predicated of those who are in the good of love to the Lord, and "fulfilling the days of mourning" of those who are in the good of charity towards the neighbor, or in truths from good; for with those who were of the ancient churches, "mourning" represented grief on account of the loss or destruction of truth and good; "fulfilled" signifies ended, thus that they shall be in truths from good. From this the signification of "the sun became as sackcloth of hair, and the moon became as blood," can be seen, namely, that the good of love to the Lord was separated, and thus truth was falsified.

[12] Nearly the same is signified in the following passages. In Isaiah:

Behold the day of Jehovah cometh, cruel with indignation and the glow of anger, to lay the earth waste; and He shall destroy its sinners out of it. For the stars of the heavens and the constellations thereof do not shine with their light; the sun is darkened in its rising, and the moon maketh not her light to be bright. I will visit evil upon the world, and upon the wicked their iniquity (Isaiah 13:9-11).

"The day of Jehovah, cruel with indignation and the glow of anger," signifies the day of the Last Judgment; "the stars of the heavens and the constellations thereof do not shine with their light, the sun is darkened in its rising, and the moon maketh not her light to be bright," signifies that the knowledges of good and truth have perished, as well as the good of love to the Lord, and the good of charity towards the neighbor, and thence the truth that is called the truth of faith; for "stars" signify the knowledges of good, "constellations" the knowledges of truth, "the sun" the good of love to the Lord, and "the moon" the good of charity towards the neighbor, which, in its essence, is truth from good, and is called the truth of faith. The sun is said "to be darkened in its rising," and the moon "not to make her light to be bright;" not that the sun and moon in the angelic heavens are darkened, for the sun there is always in its effulgence, and the moon in its splendor; but before those who are in evils and in falsities therefrom, goods and truths are thus obscured; it is therefore according to the appearance that it is so said, for those who are in evils and in falsities therefrom turn themselves away from the good of love and charity, consequently from the Lord, and then they will nothing but evil and think nothing but falsity, and those who will and think no other, see nothing but thick darkness and darkness in such things as pertain to heaven and the church. Because such are meant by those with whom "the sun is darkened, and the moon maketh not her light to be bright," it is said, "to lay the earth waste, and He shall destroy its sinners out of it," and afterwards, "I will visit evil upon the world, and upon the wicked their iniquity," "earth" and "world" signifying the church, "laying it waste" signifying that there is no longer any good, and "visiting evil upon the world, and upon the wicked their iniquity," signifying the Last Judgment.

[13] In Ezekiel:

When I shall extinguish thee I will cover the heavens and make the stars thereof black; I will cover the sun with a cloud, and the moon shall not make her light to shine; all the luminaries of light in the heavens will I make black over thee, and I will give darkness upon thy land (Ezekiel 32:7-8).

This is said of Pharaoh king of Egypt, by whom is here signified the natural man separate from the spiritual; which when it is separated is wholly in thick darkness and in darkness in regard to all things of heaven and the church, and so far as it is separated denies them; for the natural man sees nothing in such things from itself, but only through the spiritual man from the Lord, since the natural man is in the heat and light of the world, while the spiritual man is in the heat and light of heaven. From this it is clear what is meant by the particulars here, namely, "When I extinguish thee I will cover the heavens" signifies the interiors, which are in the light of heaven; "I will make the stars thereof black" signifies the knowledges of good and truth; "I will cover the sun with a cloud" signifies the good of love to the Lord; "the moon shall not make her light to shine" signifies the good of charity towards the neighbor and the truth of faith therefrom; "all the luminaries of light will I make black over thee" signifies all truths; and "I will give darkness upon thy land" signifies falsities.

[14] In Joel:

The day of Jehovah cometh. A day of darkness and of thick darkness, a day of cloud and obscurity. Before Him the earth trembleth, the sun and the moon were black, and the stars withdrew their brightness (Joel 2:1-2, 10).

In the same:

The sun shall be turned into darkness, and the moon into blood, before the great and terrible day of Jehovah cometh (Joel 2:31).

In the same:

The day of Jehovah is near in the valley cut off. The sun and the moon were made black, and the stars withdrew their brightness (Joel 3:14-15).

In the Gospels:

Immediately after the affliction of those days the sun shall be darkened, and the moon shall not give her light, and the stars shall fall from heaven (Matthew 24:29; Mark 13:24-25).

In Revelation:

The fourth angel sounded, and the third part of the sun was smitten, and the third part of the moon, and the third part of the stars; and the third part of them was darkened, and the day shone not for the third part of it, and the night likewise (Revelation 8:12).

In another place:

Out of the pit of the abyss there went up a smoke as the smoke of a great furnace; and the sun was darkened and the air by the smoke (Revelation 9:2).

It is clear from what has been said above, that in these passages "the sun and moon made black and darkened" means that there was no longer any good or any truth; therefore they are not further explained.

[15] Because such things are signified by "the sun darkened," therefore the sun was darkened when the Lord was upon the cross, because He was entirely rejected by the church that then was with the Jews, who were consequently in dense darkness, or in falsities. This is thus described in Luke:

At the sixth hour darkness came over all the land until the ninth hour, for the sun was darkened (Luke 23:44-45).

This was done as a sign and token that the Lord was denied, and that thence there was no good nor truth with those who were of the church; for with them all signs from the heavens represented and signified such things as are of the church, because the church with them was a representative church, or consisted of such things in externals as represented and thus signified the internal things of the church. That "darkness came over all the land" signified that with those who were of the church there was nothing except the falsities of evil, "all the land" meaning all the church, and "darkness" signifying falsities; that it continued for three hours, namely, "from the sixth to the ninth hour," signifies that there remained mere falsity, and no truth whatever, for "three" signifies full, whole, and entirely, and "six" and "nine" signify all things in the complex, here falsities and evils; and because there were falsities and evils with them, from the Lord's having been denied, therefore it is said, "and darkness came, and the sun was darkened;" "the sun" that was obscured, meaning the Lord, who is said to be "obscured" when falsities so prevail in the church that He is not acknowledged, and evils so prevail that He is crucified. (That each and every thing related in the Word concerning the Lord's passion is significative may be seen above, n. 64, 83, 195 c at the end.)

[16] In Micah:

Jehovah said against the prophets that cause the people to err, It shall be night unto you for vision; and darkness shall be to you for divination; and the sun shall go down over the prophets, and the day shall grow black over them (Micah 3:5-6).

What these words signify in the spiritual sense, may be seen above n. 372, where they are explained. In Amos:

It shall come to pass in that day, that I will cause the sun to set at noon, and I will darken the earth in a day of light (Amos 8:9).

This signifies that in the church, where the Word is from which it might be known what is good and true, there is nevertheless nothing but evil and falsity. "To cause the sun to set," and "to darken the earth" signify the evil of life, and the falsity of doctrine in the church; for "the rising of the sun" signifies the good of love, which is the good of the life, and "the setting of the sun" signifies the evil of love, which is the evil of the life; and "the darkening of the earth" signifies the consequent falsity of doctrine, "darkness" signifying falsities, and "the earth" the church; "at noon," and "in the day of light" signify when there might be the knowledges of good and truth, because they have the Word, "noon" signifying where there are the knowledges of good, and the "day of light" where there are the knowledges of truth. Such knowledges as are from the Word are meant, because it is the church where the Word is that is here treated of.

[17] In Habakkuk:

The mountains were moved; the overflowing of waters passed by. Sun and moon stood in their habitation; Thine arrows go forth in light, the lightning of Thy spear in brightness (Habakkuk 3:10-11).

This chapter treats of the Lord's coming and of the Last Judgment then accomplished by Him; "the mountains were moved, the overflowing of waters passed by" signifies that those who were in the love of self and the world were cast out by the falsities of evil into which they were let; "mountains" signifying the loves of self and the world, and "the overflowing of waters" to be let into falsities from those loves, "waters" meaning falsities, and "overflowing" to be let into them. That by those in that state genuine truths and goods are not seen, but instead of these, fatuous truths and goods, which in themselves are falsities and evils is signified by, "Thine arrows go forth in light, the lightning of Thy spear in brightness;" "arrows" or "lightnings" signifying fatuous truths, which in themselves are falsities, and "the lightning of the spear" signifying fatuous goods which in themselves are the evils of falsity. Moreover, such signs appear in the spiritual world, in the case of those who are in falsities from the loves of self and the world, when the Last Judgment takes place, and these are cast out.

[18] As in this prophecy it is said, "Sun and moon stood in their habitation," the significance of the sun's resting in Gibeon, and the moon in the valley of Aijalon shall also be explained, which is thus described in Joshua:

Then spoke Joshua to Jehovah, and he said in the eyes of Israel, Sun, rest thou in Gibeon; and thou, moon, in the valley of Aijalon; and the sun rested, and the moon stayed, until the nation was avenged upon its enemies. Is not this written upon the book of the Upright? And the sun stood in the midst of heaven, and hasted not to go down about a whole day (Jos. Joshua 10:12-13).

That the sun is said to have stood in Gibeon, and the moon in the valley of Aijalon, signifies that the church was altogether vastated in respect to all good and truth, for a battle was then going on against the king of Jerusalem and the kings of the Amorites; and "the king of Jerusalem" signifies the truth of the church wholly vastated by falsities, and "the kings of the Amorites" signify the good of the church vastated by evils; therefore those kings were smitten with hailstones, which signify the dire falsities of evil. It is said that the sun and the moon stood in their place, that is, before the sons of Israel, that they might see their enemies; but this, although it is told as history is a prophecy, as is evident from its being said, "Is not this written upon the book of the Upright?" which was a prophetical book from which this was taken; so it was from the same book that it was said, "Until the nation was avenged upon its enemies," and not, "Until the sons of Israel were avenged upon their enemies," the term "nation" being used prophetically. This is evident also from the fact that if this miracle had occurred altogether in this way, the whole nature of the world would have been inverted, which is not the case with the other miracles in the Word. That it might be known, therefore, that this was said prophetically, it is added, "Is not this written upon the book of the Upright?" And yet it is not to be doubted, that there was given to them a light out of heaven, a light in Gibeon like that of the sun, and a light in the valley of Aijalon like that of the moon.

[19] In Jeremiah:

She that hath borne seven shall languish, she shall breathe out her soul; her sun shall go down while it is yet day, it shall be ashamed and blush; and the remnant of them will I give to the sword before their enemies (Jeremiah 15:9).

"She that hath borne seven shall languish, she shall breathe out her soul," signifies that the church to which the Word is given and through it all truths, is about to perish; "to bear seven" meaning to be gifted with all the truths of the church (as in the first book of Samuel, 1 Samuel 2:5, see above, n. 257. "Her sun shall go down while it is yet day" signifies that the good of the church is about to perish, although the church has the Word, and might through the Word be in light; "it, namely, the sun, shall be ashamed and blush" signifies because good and truth are not received, but evil and falsity (as is evident also from the next quotation from Isaiah); "the remnant of them will I give to the sword before their enemies" signifies that all the remaining good and truth will perish through the falsity from evil; "remnant" meaning all that remains; "to be given to the sword" meaning to perish on account of falsities; "enemies" meaning evils.

[20] In Isaiah:

Jehovah will visit upon the host of the height in the height, and upon the Kings of the earth who are upon the earth. Then the moon shall blush, and the sun be ashamed (Isaiah 24:21, 23).

"To visit" signifies to destroy, because visitation precedes judgment, when those who are in evils and in falsities therefrom are destroyed; "the host of the height in the height" signifies all evils that are from the love of self, "host" signifying all evils; "the kings of the earth" falsities of every kind, and "the earth" the church. This makes clear the signification of "Jehovah will visit upon the host of the height in the height, and upon the kings of the earth who are upon the earth." It is said "upon the host of the height in the height" because those who are in the love of self seek in the spiritual world high places; "then the moon shall blush, and the sun be ashamed," signifies that there is no longer any reception of Divine truth and Divine good, "moon" and "sun" signifying the truth of faith and the good of love, and these are said "to blush and be ashamed" when they are no longer received, but falsity and evil are received in their place.

[21] In David:

Jehovah, who hath made the heavens by His intelligence, who hath spread out the earth upon the waters; who hath made great luminaries, the sun for rule by day, the moon and stars for rule by night: Who hath smitten Egypt in their firstborn, and hath brought out Israel from the midst of them (Psalms 136:5-11).

He who knows nothing of the spiritual sense of the Word must suppose that there is nothing involved in these words except what appears in the sense of the letter; and yet every particular involves such things as pertain to angelic wisdom, which are all celestial Divine and spiritual Divine things. This describes the new creation, or regeneration of the men of the church, of whom the church consists; "the heavens" which Jehovah hath made by His intelligence, signify the internal things of the men of the church, which, in one expression, are called the spiritual man, where intelligence has its seat, and where their heaven is; "the earth" which He hath spread out upon the waters, signifies the external of the church, which in one expression, is called the natural man; this is said to be "spread out upon the waters" because there the truths are by which man is regenerated, "waters" meaning truths; "the great luminaries, the sun, moon, and stars," signify the good of love, truth from that good, and the knowledges of good and truth, "the sun," the good of love, "the moon" truth from that good, and "the stars" the knowledges of good and truth. The sun is said to have been made "for rule by day," because "day" signifies the light of the spiritual man, for the spiritual man has illustration and perception from the good of love; the moon and the stars are said to have been made "for rule by night," because "night" signifies the light of the natural man, and its light, as compared with the light of the spiritual man, is like the light of night from the moon and the stars as compared with the light of day from the sun. Because this treats of the regeneration of the men of the church it follows, "who hath smitten Egypt in their firstborn, and hath brought out Israel from the midst of them;" "Egypt" signifying the natural man, such as it is by birth, namely, in mere falsities from evil; "their firstborn" mean primary things; the destruction of these while man is being regenerated is meant by "who hath smitten Egypt in their firstborn;" "Israel" signifies the spiritual man; and "to bring him out from the midst of them" signifies to open the spiritual man, and thus to regenerate; for the Lord regenerates the man of the church by dispersing the falsities from evils that are in the natural man, and by opening the spiritual man, and this is effected by the Lord by means of spiritual light, which is Divine truth.

[22] Like things are signified by these words in Genesis:

God made two great luminaries; the great luminary to rule by day, and the lesser luminary to rule by night, and the stars (Genesis 1:16).

For that chapter treats of the new creation, or the regeneration of the men of whom the Most Ancient Church consisted, and this is described in the sense of the letter, by the creation of heaven and earth. Like things are signified, too, by these words in Jeremiah:

Thus said the Lord Jehovih ² who giveth the sun for light by day, the statutes of the moon and stars for light by night (Jeremiah 31:35).

"The statutes of the moon and stars" signify all things that are done in the natural man according to the laws of order.

[23] In David:

Praise ye Jehovah, all His angels; praise ye Him, all His hosts; praise ye Him, sun and moon; praise Him, all ye stars of light; praise Him, ye heavens of heavens (Psalms 148:2-4).

"To praise Jehovah" signifies to worship Him; "angels" signify those who are in Divine truths from the good of love, for such are angels; "all the hosts" signify goods and truths in the whole complex; "sun and moon" signify the good of love and the truth from that good; "the stars of light" signify the knowledges of truth from good; "the heavens of heavens" signify goods and truths both internal and external; and as man worships the Lord from those things that are with him from the Lord, thus from the goods and truths that are with him, and as man is a man from these, therefore it is said to them, namely, to the sun, moon, and stars, which signify goods and truths, that they "shall praise," that is, worship, Jehovah. Who does not know that the sun, moon, and stars do not praise, that is, worship?

[24] In Moses:

Of Joseph he said, Blessed of Jehovah be His land, for the precious things of heaven, for the dew, and for the deep that lieth beneath, and for the precious things of the increase of the sun, and for the precious things of the produce of the months (Deuteronomy 33:13, 14).

This is said in the blessing of the sons of Israel by Moses; and because "Joseph" means the spiritual-celestial, who are those that are highest in the spiritual kingdom, and thus most closely communicate with those who are in the Lord's celestial kingdom, "His land" signifies that spiritual kingdom, likewise the church that consists of such; "the precious things of heaven, the dew, and the deep also that lieth beneath" signify things spiritual-celestial in the internal and the external man; "the precious things of the increase of the sun, and the precious things of the produce of the months," signify all things that proceed from the Lord's celestial kingdom, and all things that proceed from His spiritual kingdom, thus the goods and truths therefrom, "the sun" signifying the good of love to the Lord from the Lord which is the good that those have who are in the Lord's celestial kingdom, "its increase" signifying all things that proceed from it; "the produce of the months" signifies all things that proceed from the Lord's spiritual kingdom, "months" here signifying the like as "the moon," namely, truths from good, for the same word is used for both in the original. But this that has been said must seem obscure to one who knows nothing about the two kingdoms of heaven, the celestial and the spiritual, and about their conjunction by intermediates. (But respecting these kingdoms and the intermediates, see what is said in Heaven and Hell 20-28.)

[25] In Isaiah:

I will make thy suns a ruby, and thy gates of stones of carbuncles, and all thy border of stones of desire (Isaiah 54:12).

This is said of the nations outside of the church, from whom a new church was to be established by the Lord. "I will make thy suns a ruby" signifies that goods will be brilliant from the fire of love, "suns" here meaning the goods of love, and "the ruby" meaning a brilliance as from fire; "I will make thy gates of stones of carbuncles" signifies that truths will be resplendent from good, "gates" meaning introductory truths, in particular the doctrines that are from good, for all truths of doctrine that are genuine proceed from good, and are of good; and "stones of carbuncles" signify their brightness from good; in fact, all precious stones signify truths from good, and their color, brightness, and fire indicate the quality of the truth from good. "I will make all their border of stones of desire" signifies that true knowledges, which belong to the natural man, will be pleasant and enjoyable from good; for "border" has the same meaning as "foundation," and this means the natural man, for in the things in it the goods and truths of the spiritual man are terminated, and "stones of desire" mean truths pleasant and enjoyable from good; by these are meant the goods and truths of the Word which those who constitute the new church will have, and which will be such. That the "sun" signifies the good of love is evident, too, from their being called "suns," in the plural.

[26] In Job:

Was I glad because my means were great, and because my hand had found much? did I behold the light that it shone, and the moon that it walked in brightness? and hath my heart secretly misled itself, and my hand kissed my mouth? (Job 31:25-28).

These words mean in the spiritual sense that he had not acquired for himself intelligence from what was his own [ex proprio], and had taken no merit to himself for his intelligence, and had not gloried in it; for "Was I glad because my means were great, and because my hand had found much?" signifies, had he gloried over having intelligence, and having acquired it for himself from what was his own "means" signify the knowledges of good and truth, by which intelligence is gained; "and because my hand had found much" signifies to have acquired from what is one's own; "did I behold the light that it shone, and the moon that it walked in brightness" signifies to have spiritual truths, which constitute intelligence, "light" and the "moon" signifying spiritual truths; "hath my heart secretly misled itself, and my hand kissed my mouth?" signifies, have I therefore gloried inwardly, and have I claimed them to myself?

[27] In Matthew:

That ye may be sons of your Father who is in the heavens; who maketh His sun to rise on the evil and on the good, and sendeth rain on the just and on the unjust (Matthew 5:45).

This treats of charity towards the neighbor, as is evident from what there precedes and follows, and, in particular of the Jews, who accounted the Gentiles as enemies, and their own people as friends. That they ought to love the Gentiles the same as their own people the Lord makes clear by this comparison; but as all comparisons in the Word are from correspondences, and from that are significative, as other things are that are not said comparatively, so it is with this comparison; and "the Father in the heavens maketh His sun to rise on the evil and on the good, and sendeth rain on the just and on the unjust" signifies that the Lord flows in from heaven with the Divine good of love and with Divine truth, with those who are outside of the Jewish church as much as with those who are within it, "sun" also here signifying the good of love, and "rain" the Divine truth. "The evil and the unjust" signify in the internal sense those who were of the Jewish Church, since they did not receive; and "the good and the just" signify those who were outside of that church and did receive. In general, all the evil and the good, and the just and the unjust, are here meant, for the Lord flows in with good and truth equally with all, but all do not receive equally.

[28] Because "the sun" signifies the Lord in relation to Divine love, He is called "the Sun of righteousness (in Malachi 4:2); and "a Sun and Shield" (in David, Psalms 84:11). Because "the sun" signifies the good of love to the Lord with man, "from the rising of the sun unto its going down" signifies all who are in the good of love to the Lord, from the first to the last; "from the rising of the sun" meaning from the first, and "unto the going down of the sun" meaning to the last, as in the following passages. In Malachi:

From the rising of the sun even unto its going down is My name great among the nations (Malachi 1:11).

In David:

From the rising of the sun unto its going down the name of Jehovah is to be praised (Psalms 113:3).

In the same:

God, Jehovah God speaketh, and shall call the earth from the rising of the sun unto its going down (Psalms 50:1).

In Isaiah:

That they may know from the rising of the sun, and from its going down, that there is none beside Me (Isaiah 45:6).

In the same:

From the going down of the sun shall they fear the name of Jehovah, and His glory from the rising of the sun (Isaiah 59:19).

I shall raise up one that shall come from the north, and from the rising of the sun one who shall call upon My name (Isaiah 41:25).

"From the rising of the sun unto its going down" signifies all, from the first to the last, who are in the good of love to the Lord, because all in heaven dwell according to quarters. Those who are in the good of love to the Lord dwell from the east to the west; those who dwell in the east are those who are in a clear good of love, and those who dwell in the west are those who are in an obscure good of love. This is why "from the rising of the sun unto its going down" signifies all, from the first to the last, who are in the good of love. The words in Isaiah, "I will raise up one that will come from the north and from the rising of the sun" signify those who are outside of the church, and those who are inside of it; for "the north" signifies the obscurity of truth, thus those who are outside of the church, because they are in obscurity in regard to truths from not having the Word, and thence not knowing anything about the Lord; and "the rising of the sun" signifies those who are within the church, because they have the Word, in which the Lord is always present, and so in His rising. (That "the east" or "the rising of the sun," and "the west" or "the setting of the sun," mean the good of love in clearness and the good of love in obscurity, see in the work on Heaven and Hell 141, 148-150; and that "the north" means truth in obscurity, in the same chapter, n 148-150; for the Four Quarters in the Spiritual World are there treated of.)

Again, "the setting of the sun" signifies the state of the church when it is in ignorance, which is its first state; and "the rising of the sun" signifies its state when it is in light. "The setting of the sun" also signifies the state of the church when it is in evils and falsities therefrom; and "the rising of the sun" when it is in goods and in truths therefrom.

[29] The first state of the church, when it is still in ignorance, is signified by the commencement of the passover in the evening when the sun was set, according to these words of Moses:

Thou shalt sacrifice the passover at even, when the sun shall have set in the stated time of thy going forth out of Egypt (Deuteronomy 16:6).

For "the feast of the passover" signified the celebration of the Lord on account of deliverance from damnation, which is effected by regeneration; and in the highest sense a remembrance of the glorification of the Lord's Human, because deliverance is from that (See Arcana Coelestia 7093, 7867, 9286-9292, 10655). And because the first state of regeneration is a state of ignorance, the beginning of that feast was "at even, when the sun had set." Again, that state is signified by "the going forth of the sons of Israel out of Egypt," for in Egypt they were in a servile state, and thus in a state of ignorance; therefore it is said, "in the stated time of the going forth out of Egypt."

[30] The last state of the church, when the church is in falsities and evils, for this state is its last, is signified by "the setting of the sun" in Moses:

When the sun was about setting, a deep sleep fell upon Abram; and lo, a horror and great darkness fell upon him. At length, when the sun had set, and it had become dark, behold, a furnace of smoke, and a torch of fire that passed through between these pieces (Genesis 15:12, 17).

These things are said of the posterity of Abram from Jacob, that is, of the Israelitish and Jewish nation; and "when the sun was about setting," and "at length, when the sun had set," signify the last state of the church in that nation, that they were in mere falsities and evils; "great darkness" and "a furnace of smoke," signify falsities from evil; and "a torch of fire" signifies the dire love of self, from which came their evils and falsities.

[31] As most things in the Word have also a contrary sense, so have "sun" and "moon" and in that sense "sun" signifies the love of self, and "moon," the falsities therefrom. "Sun and moon" have this signification because those who are in natural thought only, and not in spiritual thought, do not think beyond nature; therefore when they see that from these two luminaries, or from their light and heat, all things arise and, as it were, live upon the earth, they suppose that these luminaries rule the universe; above this they do not raise their thoughts. This all do who are in the love of self and in the evils and falsities therefrom, for such are merely natural and sensual men, and the merely natural and sensual man does not think beyond nature, for what he does not see and touch he believes to be nothing.

With the ancients, all things of the church consisted of the representatives of spiritual things in natural; with them therefore, "the sun" signified the Lord in relation to Divine good, and "the moon" the Lord in relation to Divine truth, consequently in worship they turned their faces to the rising of the sun; and those among them who were in the love of self, and were therefore merely natural and sensual, began to worship as their highest gods the sun and the moon that they saw with their eyes; but because those alone did this, or persuaded others to do it, who were in the love of self and in the evils and falsities therefrom, therefore "the sun" signifies the love of self, and "the moon" the falsity therefrom. This becomes still more evident in the case of spirits in the other life who in the world had been such; these turn the face away from the Lord, and turn it towards something there that is dark and in thick darkness, which is in the place of the sun and moon of the world, over against the sun and moon of the angelic heaven (on which more may be seen in the work on Heaven and Hell 122, 123). By persons like this the worship of the sun and moon was instituted in ancient times, when all Divine worship was representative; but at this day, when representatives have ceased, the worship of the sun and moon does not exist in the Christian world, but in its place the worship of self, which exists with those in whom the love of ruling predominates. This makes clear the signification of "sun and moon" in the contrary sense.

[32] That in ancient times the sun and moon were worshiped is evident from the fact that the Gentiles dedicated shrines to them, which are spoken of in many histories. That the Egyptians as well as the Jews and Israelites worshiped the sun and moon is evident from the Word. That the Egyptians did, see in Jeremiah:

The King of Babylon shall come, and shall smite the land of Egypt, and shall break in pieces the pillars of the house of the sun in the land of Egypt (Jeremiah 43:11, 13).

That the Jews and Israelites did, see in Ezekiel:

I beheld their faces towards the east; and the same bowed themselves towards the rising of the sun (Ezekiel 8:16).

This treats of the abominations of Jerusalem. In the second book of Kings:

Josiah ³ the King put down the idolatrous priests, them that burned incense unto Baal, to the sun, to the moon, and to the stars, and to all of the hosts of the heavens. He furthermore took away the horses that the kings of Judah had set up to the sun at the entering in of the house of Jehovah, and burned the chariots of the sun with fire (2 Kings 23:5, 11).

In Jeremiah:

They shall bring out the bones of the kings of Judah, the bones of his princes, and the bones of his priests, and the bones of his prophets, and the bones of the inhabitants of Jerusalem; and they shall spread them to the sun and the moon and all the host of the heavens, which they have loved, and which they have served (Jeremiah 8:1-2);

and also Jeremiah 44:17-19, 25; Deuteronomy 4:19; 17:3, 5.

[33] Because "Moab" in the Word signifies those who are in a life of falsity from the love of self, and their worship signifies the worship of self, therefore when the Israelitish people drew near to the worship of the Moabitish people, it was commanded that the chiefs of the people should be hung up before the sun; respecting which it is thus written in Moses:

The daughters of Moab called the people unto the sacrifices of their gods; and the people did eat, and bowed down to their gods. Especially did Israel join himself unto Baalpeor; therefore Jehovah said unto Moses, Take all the chiefs of the people, and hang them up before the sun (Numbers 25:1-4).

"Moab" signifies those who are in a life of falsity from the love of self, and who consequently adulterate the goods of the church (See Arcana Coelestia 2468, 8315).

[34] From this it is also clear that the sun of the world signifies the love of self. Because the love of self lets man down into what is his own [proprium] and holds him there, for it looks continually to self, and man's own is nothing but evil, and from evil comes every falsity, therefore "the heat of the sun" signifies adulterated truth, which in its essence is the falsity of evil. This is signified by "the heat of the sun" in the following passages. In Revelation:

The fourth angel poured out his bowl upon the sun; and it was given unto him to scorch men with fire (Revelation 16:8).

And elsewhere:

They shall hunger no more, neither shall the sun fall on them, nor any heat (Revelation 7:16).

In David:

The sun shall not smite thee by day, nor the moon by night. Jehovah shall keep thee from all evil, He shall keep thy soul (Psalms 121:6, 7).

The "sun" here means the love of self, and the "moon" the falsity therefrom; because from that love is all evil, and from evil all falsity, therefore it is said, "Jehovah shall keep thee from all evil, and He shall keep thy soul," "soul" signifying the life of truth.

[35] In Matthew:

Other seeds fell upon the rocky places, where they had not much earth; and when the sun was risen they were scorched, and because they had no root they withered away (Matthew 13:5-6; Mark 4:5-6).

"Seeds" signify the truths from the Word, that is, the truths man receives from the Lord, for it is afterwards said, that it is "the Son of man that soweth." "Rocky places" signify a historical faith, which is another's faith in oneself, which is believing a thing to be true, not because one sees it in himself, but because another in whom he has confidence has said it. "Earth" signifies spiritual good, because this receives truths as soil does seeds; "the sun's rising" signifies the love of self; and "to be scorched" and "to wither away" signify to be adulterated and to perish. This makes clear what is signified by these words of the Lord in series, namely, that the truths that are implanted from infancy from the Word or from preaching, when man begins to think from himself, are adulterated and perish by lusts from the love of self. All things in the Word are, indeed, truths, but they are adulterated by the ideas of thought concerning them, and by the way they are applied, consequently with such persons truths are not truths except in respect to the mere utterance of them. This is so because all the life of truth is from spiritual good, and spiritual good has its seat in the higher or interior mind, which is called the spiritual mind. This mind cannot be opened with those who are in the love of self, for in everything they look to self. If they lift their eyes to heaven, still the thought of their spirit is held in the consideration of self; consequently from the fire of its own glory it incites the external and corporeal sensual things which have been taught from childhood, to the imitation of such affections as belong to the spiritual man.

[36] It is written in Jonah that "the gourd that came up over him withered, and that the sun beat upon his head, so that he fell sick." As this cannot be understood without explanation by the internal sense, it shall be explained in a few words. It is thus told in Jonah:

Jehovah prepared a gourd that came up over Jonah, that it might be a shadow over his head to deliver him from his evil, and Jonah was glad over the gourd. And God prepared a worm, when the dawn came up the following day, and it smote the gourd that it dried up. And it came to pass when the sun arose that God prepared a scorching east wind; and the sun smote upon the head of Jonah, and he fell sick so that he asked that his soul might die. Then God said to Jonah, is it well for thee to be angry over the gourd? He said, It is well for me to be angry, even unto death. Jehovah said, Thou wouldest spare the gourd, for which thou hast not labored, nor didst thou make it grow up, because thou didst become the son of the night ⁴ and the son of night perisheth; shall not I spare Nineveh, the great city, in which are more than twelve myriads ⁵ of men? (Jonah 4:6-11).

This is a description of the genius of the Jewish nation, that they are in the love of self and in falsities therefrom. Jonah was of that nation, and therefore also was sent to Nineveh; for the Jewish nation had the Word, and was therefore able to teach those who were outside of the church and who are called Gentiles; these are signified by "Nineveh." Because the Jewish nation was, above others, in the love of self and in the falsities from that love, they did not wish well to any but themselves, thus not to the Gentiles, but these they hated. Because that nation was such, and Jonah represented it, he was very angry that Jehovah should spare Nineveh, for it is said:

Jonah was ill with a great illness, so that he was angry, and from the illness of anger he said, Take, O Jehovah, my soul from me, for my death is better than my life (Jonah 4:1, 3).

This evil in that nation is signified by the gourd which the worm smote so that it dried up. "The sun that smote upon the head of Jonah" signifies the love of self which was in that nation; and "the scorching east wind" the falsity therefrom; and "the worm that smote the gourd" signifies the destruction of this evil and the falsity thence. That this is the signification of "the gourd" is evident from its being said in this description that Jonah at first "was glad over the gourd," and after the gourd had been smitten by the worm and had dried up that "he was angry over it, even unto death," and also from its being said that "he had pity over the gourd." That the Jewish nation, because it was in such a love and in such falsity therefrom was liable to damnation is meant by these words to Jonah, "thou didst not cause it to grow up, because thou didst become a son of night, ⁶ and a son of night perisheth." (That such was the Jewish nation, see The Doctrine of the New Jerusalem 248.)

[37] The love of self is signified here and in the preceding passages, because "the sun" in the genuine spiritual sense signifies love to the Lord, and the love of self is the opposite of this love.

Moreover, the Lord's Divine love, which is present with everyone, is turned into the love of self with the evil; for everything that flows in is changed in the recipient subject into what agrees with its own nature; as the pure heat of the sun is turned into an offensive smell in subjects of such a nature, and the pure light of the sun into hideous colors in objects of such reception; this is why "the sun that smote upon the head of Jonah" signifies the love of self that is in him; likewise "the sun that was risen" by which the seeds were scorched upon the rocky places, mentioned in Matthew.

[38] In Revelation:

The city New Jerusalem hath no need of the sun and moon to shine in it, for the glory of God doth lighten it, and the Lamb is the lamp thereof (Revelation 21:23; 22:5).

"The sun" here, of which the city New Jerusalem shall have no need, signifies natural love, which, viewed in itself is the love of self and the world; and "the moon" signifies natural light, for natural light, viewed in itself is from natural love, and the quality of the light is according to the quality of the love; while spiritual love and spiritual light are signified by "the glory of God shall lighten it, and the Lamb is the lamp thereof."

[39] That such is the sense of these words is very evident from the following from Isaiah:

The sun shall be no more a light to thee by day, and for brightness the moon shall not give light unto thee; but Jehovah shall be unto thee for a light of eternity, and thy God for thine adornment. Thy sun shall no more go down, and thy moon shall not withdraw; for Jehovah shall be unto thee for a light of eternity, and the days of thy mourning shall be fulfilled (Isaiah 60:19-20).

In the first part of this passage "the sun and moon" have the same meaning as above in Revelation, namely, "the sun" signifies merely natural love, and "the moon" natural light therefrom; but in the latter part of the passage "the sun and moon" mean the sun and moon of the angelic heaven, and that sun signifies the Lord's Divine love, and the moon Divine truth, as was explained above. For it is first said, "the sun shall be no more a light to thee by day, and for brightness the moon shall not give light unto thee;" and afterwards it is said, "thy sun shall no more go down, and thy moon shall not withdraw." From all this it is now evident what "sun and moon" signify in both senses.

Poznámky pod čarou: